Website voor juristen

Internationale rechterlijke dialoog bepaalt werk Hoge Raad

Marc LothDe legitimiteit van de Hoge Raad is niet meer vanzelfsprekend, omdat hij functioneert in een web van vele internationale rechtsordes. De dialogen die de Hoge Raad voert met rechters van andere rechtsordes bepalen voor een groot deel zijn kwaliteit en legitimiteit. Dat stelt hoogleraar privaatrecht Marc Loth in de inaugurele rede die hij op vrijdag 5 september uitspreekt aan de Universiteit van Tilburg.

Onze rechtsorde globaliseert in hoog tempo. Steeds vaker is de beoordeling van een zaak door de Hoge Raad afhankelijk van verschillende internationale verdragen, regimes en rechtsordes, elk met hun eigen instellingen voor het maken en toepassen van normen. Marc Loth behandelt in zijn inaugurele rede de vraag wat dat betekent voor het werk van de Hoge Raad. Vóór zijn hoogleraarschap was Loth zelf raadsheer bij de Hoge Raad.

Uitgangspunt van Loth is dat de rechtsvormende taak van de Hoge Raad steeds vaker gestalte krijgt in de dialoog die hij voert met supranationale rechters zoals het Hof van Justitie van de Europese Unie en het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, of met andere hoogste nationale rechters. Loth gaat in op de consequenties daarvan voor de legitimiteit, de kwaliteit en de organisatie van de Hoge Raad. Hij illustreert de ontwikkelingen aan de hand van rechterlijke dialogen die de Hoge Raad voert: een gemiste dialoog, een ontwikkelde dialoog, en een omgekeerde dialoog.

Loth constateert dat de legitimiteit van de Hoge Raad niet meer vanzelfsprekend is, nu hij functioneert als een spin in het web van vele rechtsordes. De kwaliteit van het werk van de Hoge Raad zal in belangrijke mate afhangen van de wijze waarop hij in dialoog gaat met andere rechters, zoals het Europese Hof van Justitie, en de mate waarin hij zich als lerende organisatie kan ontwikkelen. Loth concludeert dat het onderzoek van concrete rechterlijke dialogen zowel aan de theorie als aan de praktijk van de Hoge Raad een belangrijke bijdrage kan leveren.