Sinds 1 november jl. heeft de Hoge Raad een nieuwe president: mr. Feteris. Bij zijn installatie sprak hij een rede uit, waarin hij verkent welke koers hij de Hoge Raad gedurende zijn presidentschap wil laten varen. In zijn rede doet de nieuwe president een nauwelijks mis te verstane oproep. Ik citeer:
De rechter vervult een onmisbare rol bij de bescherming van burgers die van oordeel zijn dat de overheid hun fundamentele rechten schendt. Ik merk hierbij op, en ik kijk nu met een schuin oog naar de Grondwetgever, dat het voorgaande ook geldt indien een schending van fundamentele rechten haar oorzaak vindt in een wettelijke regeling. Ook dan kan het oordeel van de rechter als derde staatsmacht niet gemist worden. De overtuiging van de wetgever zelf dat zijn voorschriften in alle voorkomende gevallen in overeenstemming zijn met mensenrechtenverdragen, biedt voor de betrokken burgers onvoldoende bescherming.
Nu zou het wat al te makkelijk zijn om op dit pleidooi te antwoorden: mijnheer de president, wat u vraagt is u al gegeven. In het geval de wetgever ten onrechte veronderstelt dat zijn beslissingen conform mensenrechtenverdragen zijn, is het de rechter immers op grond van art. 94 Grondwet toegestaan aan die verdragsnormen voorrang te geven. Ik ga er maar van uit dat waar Feteris “mensenrechtenverdragen” schreef, hij “grondwettelijke grondrechten” bedoelde. Wellicht heeft hij dat ook zo gezegd; ik zat niet in het publiek en de twitterfeed van de Hoge Raad biedt geen uitsluitel.
Zo gelezen heeft de president van de Hoge Raad bij zijn installatie een materieel grondwetgevingsbevel (terminologie vrij naar GB) gegeven: de grondwetgever moet toetsing van de wet mogelijk maken. Als vanzelf worden we dan herinnerd aan het initiatiefvoorstel-Halsema dat constitutionele toetsing van de wet aan sommige grondwetsnormen mogelijk wil maken. In de zomer van 2014 bracht het kamerlid Van Tongeren (die de verdediging heeft overgenomen) eindelijk de nota naar aanleiding van het verslag uit. Feteris’ rede zal voor haar een opsteker zijn.
Afbeelding: John Taylor/CC-licentie
Loading ...
{ 1 reactie… lees hieronder of reageer }
Als ik de rechterlijke macht was, zou ik maar eens beginnen met lagere wetgeving aan de grondwet te toetsen. Want ik heb toch erg de indruk dat men het al te veel moeite vindt om een onafhankelijke Nederlandse grondrechtenjurisprudentie te ontwikkelen. Meteen met het Straatsburgse verhaal beginnen is veel makkelijker.