Twee uitspraken over waarschuwingsplicht van notaris bij speculatierisico
09-05-2014Onlangs heeft de Rechtbank Overijssel twee vonnissen gewezen waarin onder meer de vraag aan de orde komt of een notaris een cliënt moet waarschuwen voor speculatierisico’s.
Casus 1: X c.s. vormen een beleggingsclub bestaande uit een handvol particuliere hobbyisten die geïnteresseerd zijn in het beleggen in aandelen en opties. In 2008 hebben X c.s. een lening aan een vennootschap verstrekt met een looptijd van een half jaar tegen 20% rente. Hierbij is aan X c.s. een hypotheekrecht verleend op ‘warme’ grond van de vennootschap. Nadat de vennootschap failliet is verklaard, blijkt dat de grond onvoldoende waarde heeft om de lening van X c.s. te kunnen aflossen. X c.s. hebben de notaris die de hypotheekakte heeft gepasseerd aansprakelijk gesteld omdat hij hen onvoldoende heeft gewaarschuwd. Als verweer heeft de notaris onder meer gesteld dat X c.s. beschikten over de bijstand van een eigen partijnotaris. Op dat kantoor hebben X c.s. de volmachten voor de akte getekend.
De rechtbank overweegt onder meer dat X c.s. weliswaar een beleggersclub vormden, maar dat zij geen ervaren beleggers waren in ‘warme’ gronden en dat X c.s. kennelijk ook niet beschikten over eigen adviseurs met voldoende kennis op dit gebied. De notaris mocht er niet op vertrouwen dat zijn collega’s bij het notariskantoor waar de volmachten voor de hypotheekakte zijn gepasseerd, aan X c.s. de nodige voorlichting zouden verstrekken over de aard en de risico’s van de transacties. Niet gesteld of gebleken is dat de notaris met die collega’s duidelijke en adequate afspraken heeft gemaakt over de voorlichting aan X c.s. Gelet op dit kennelijk beperkte niveau van kennis en ervaring bij X c.s. op het gebied van speculatieve beleggingen in landbouwgrond, rustte op de notaris in zoverre een bijzondere zorgplicht dat hij X c.s. als onervaren beleggers in ‘warme’ grond had moeten waarschuwen voor de risico’s van zulke speculatieve beleggingen, temeer omdat zijn kantoor toen al enige tijd actief was op deze specifieke beleggingsmarkt. Ook blijkt uit een tuchtuitspraak van Hof Amsterdam van 29 mei 2012 (ECLI:NL:GHAMS:2012:BZ5461) dat de notaris X c.s. niet goed heeft geïnformeerd over andere belangrijke gegevens zoals waardes en zekerheidsrechten. Wel is de Rechtbank van oordeel dat de schade van X c.s. in overwegende mate voor hun rekening moet blijven. Door de hoge rente en X c.s. enige ervaring met beleggen hadden, moeten X c.s. geacht worden zelf te hebben ingecalculeerd dat de transactie riskant was. De Rechtbank oordeelt dat 20% van de schade door de notaris moet worden vergoed.
Rechtbank Overijssel 2 april 2014 ECLI:NL:RBOVE:2014:1975
Casus 2: Y heeft aan een vennootschap geldleningen verstrekt die zijn verzekerd met een hypotheekrecht op ‘warme’ gronden. Ook hier blijkt dat de grond onvoldoende dekking biedt.
De rechtbank oordeelt dat de notaris die de onderhavige hypotheekakten heeft gepasseerd niet aansprakelijk is voor de schade van Y. Volgens de rechtbank is Y een ervaren interim-financierder ten aanzien van ‘warme’ gronden. Er was dan ook geen sprake van juridische onkunde en/of feitelijk overwicht jegens Y. Het feit dat de notaris zich wellicht niet expliciet heeft vergewist van de deskundigheid van Y, doet hieraan niet af. Een notaris hoeft een ervaren interim-financierder c.q. belegger niet te waarschuwen voor speculatierisico’s.
Rechtbank Overijssel 2 april 2014 ECLI:NL:RBOVE:2014:1976
Bron: Notamail
Jurisprudentie:
ECLI:NL:RBOVE:2014:1975;
ECLI:NL:RBOVE:2014:1976;
ECLI:NL:GHAMS:2012:BZ5461
Publicatiedatum 06-05-2014
Nummer 2014/327
« Terug naar overzicht nieuws
