|
In deze zaak (HR 7 februari 2014, ECLI:NL:HR:2014:260 (Afvalzorg/Slotereind) speelde de vraag of een schending van de contractuele verplichting om een gebrek "zo spoedig mogelijk" te melden verval van recht tot gevolg had.
(I) Ook bij de uitleg van een beding dat verstrekkende gevolgen heeft, zoals een vervalbeding, of waar het een overeenkomst tussen twee professionele partijen betreft die zich hebben laten bijstaan door juridische adviseurs, blijft beslissend de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan deze bepalingen mochten toekennen en hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.
(II) Bij de beantwoording van de vraag of een melding te laat is gedaan waardoor verval van recht is opgetreden moet gekeken worden naar alle omstandigheden van het geval. Daarbij dient mede acht te worden geslagen op enerzijds het ingrijpende rechtsgevolg van een te late melding en anderzijds de concrete belangen waarin de schuldenaar is geschaad door het late tijdstip waarop de melding is gedaan.
Samenvatting van het geschil
In deze procedure beoordeelt de Hoge Raad een door externe specialisten opgestelde Share Purchase Agreement. Deze overeenkomst bevat een garantiebepaling die geldt voor tekortkomingen die binnen een bepaalde termijn zijn ontstaan. Bovendien moet de koper tekortkomingen "zo spoedig mogelijk" na ontdekking melden. In de casus heeft de koper diverse tekortkomingen verzameld en in één keer bij de verkoper gemeld. Een deel van de tekortkomingen had eerder, bij ontdekking, gemeld kunnen worden. Vervolgens is in geschil wat het gevolg hiervan is.
De overeenkomst moet worden geïnterpreteerd op basis van de Haviltex criteria waarbij van belang is dat het hier gaat om professionele partijen die door deskundigen worden bijgestaan. De Hoge Raad stelt voorop dat in die omstandigheden "groot gewicht toekomt aan de taalkundige betekenis van gekozen bewoordingen" maar dat "de overige omstandigheden van het geval steeds kunnen meebrengen dat een andere (dan de taalkundige) betekenis aan de bepalingen van de overeenkomst moet worden gehecht."
Het Hof Amsterdam oordeelde dat de schending van de verplichting om "zo spoedig mogelijk" te melden ertoe leidt dat het recht op de garantie is vervallen. De Hoge Raad vernietigt de uitspraak van het hof omdat het hof niet heeft gemotiveerd waarom een late melding tot verval van recht leidt. De Hoge Raad vindt deze gevolgtrekking niet zonder meer logisch omdat de overeenkomst niet bepaalt wat het gevolg is van een late melding. De Hoge Raad ziet niet in waarom de late melding eerder tot de consequentie verval van recht leidt dan tot bijvoorbeeld een recht op schadevergoeding. De les voor de praktijk is om bij het opnemen van een dergelijke meldingsverplichting ook de consequentie van een schending van de meldingsverplichting op te nemen.
De koper had tevens gesteld dat het hof ten onrechte niet had meegewogen of de verkoper enig nadeel had ondervonden door de late melding. De Hoge Raad gaat mee in deze klacht van de koper. De Hoge Raad overweegt:
"Indien ervan wordt uitgegaan dat het niet "zo spoedig mogelijk" melden van inbreuken leidt tot verval van recht, kan ook in een geval als het onderhavige de vraag of een melding tijdig is gedaan niet worden beantwoord zonder acht te slaan op alle omstandigheden van het geval. Daarbij dient mede acht te worden geslagen op enerzijds het ingrijpende rechtsgevolg van een te late melding en anderzijds de concrete belangen waarin de schuldenaar is geschaad door het late tijdstip waarop melding is gedaan."
Het hof had in zijn oordeel moeten betrekken in hoeverre de verkoper nadeel heeft ondervonden door de late melding van de inbreuken.
Voor de praktijk is deze laatste overweging van belang. Mogelijk beoogt de Hoge Raad het opnemen van een benadelingstoets in gevallen waar late melding tot het ingrijpende rechtsgevolg van verval van recht leidt. Indien u deze extra toets wilt voorkomen, raden wij u aan dit expliciet in de overeenkomst op te nemen. In dat geval neemt u op, dat bij een late melding verval van recht optreedt ongeacht of er nadeel is ontstaan door de late melding. Daarnaast biedt een termijn in dagen of weken meer duidelijkheid dan een verplichting om "zo spoedig mogelijk" na ontdekking te melden.
Tip bij het opstellen van overeenkomsten
Deze uitspraak bevat enkele aandachtspunten voor de praktijk: (1) neem de consequentie van een late melding op in de overeenkomst, (2) neem een vaste termijn (in dagen/weken) na ontdekking op waarin het schadebrengende feit gemeld moet worden, (3) neem expliciet in de overeenkomst op dat verval van recht optreedt ongeacht of er nadeel is ontstaan door de late melding.
|