Aansprakelijkheid, schade & verzekering | Dirkzwager advocaten & notarissen
Dat je onder invloed van alcohol niet achter het stuur mag zitten, weet iedereen. Maar wat nou als dat toch gebeurt en je veroorzaakt een ongeluk? Kan de verzekeraar dan dekking weigeren op grond van de opzetclausule? Heb je door het rijden onder invloed willens en weten de aanmerkelijke kans aanvaard dat er een aanrijding zou plaatsvinden?
De Hoge Raad heeft hierover recentelijk een arrest gewezen. Het ging in die zaak om een ongeval dat was veroorzaakt door een verzekerde die een zeer aanzienlijke hoeveelheid alcohol had gedronken. Tegenover de politie verklaarde de verzekerde dat hij dit wel vaker deed: al zo’n 3 jaar lang ging hij met de auto op donderdag- en vrijdagavond naar de kroeg, dronk daar tussen de 15 en 20 biertjes en reed dan weer naar huis.
Als gevolg van het ongeval had een derde schade geleden, wat de verzekeraar had vergoed. De verzekeraar wilde dit vervolgens op de verzekerde verhalen en deed een beroep op de opzetclausule omdat de verzekerde veel te veel had gedronken en toch was gaan rijden. De rechtbank wees deze vordering van de verzekeraar toe, maar het gerechtshof wees de vordering af.
Het gerechtshof verwees daarbij naar een eerder arrest van de Hoge Raad uit 2006. Daarin speelde een soortgelijk geval, maar had de verzekeraar een beroep gedaan op de uitsluiting van dekking van schade “veroorzaakt terwijl de feitelijke bestuurder niet wettelijk bevoegd is het motorrijtuig te besturen”. De Hoge Raad bepaalde toen dat het algemene publiek dat een WAM-verzekering afsluit, niet geacht kan worden te weten dat veelal in WAM-verzekering dekking is uitgesloten voor schade die is toegebracht door de verzekerde auto terwijl de bestuurder daarvan meer alcohol in zijn bloed had dan het wettelijk toegestane promillage.
Onder verwijzing naar dat arrest oordeelde het gerechtshof dat de verzekerde redelijkerwijs niet had hoeven te begrijpen dat de door hem veroorzaakte schade van dekking onder de WAM-verzekering was uitgesloten.
Zoals genoemde verschilde de zaak uit 2006 van deze zaak, namelijk in die zin dat er in 2006 een beroep werd gedaan op een andere polisbepaling dan dat de verzekeraar in deze zaak deed. De vraag was immers niet of de bestuurder wettelijk bevoegd was de auto te besturen, maar of de bestuurder met de hoeveelheid alcohol die hij had gedronken willens en wetens de aanmerkelijke kans had aanvaard dat er een aanrijding zou plaatsvinden, met andere woorden, of sprake was van voorwaardelijk opzet.
De Hoge Raad oordeelt dan ook dat het gerechtshof zijn oordeel onvoldoende heeft gemotiveerd. Het arrest uit 2006 neemt niet weg dat met alcohol achter het stuur is aan te merken als voorwaardelijk opzet en schade die daaruit voortvloeit dus van dekking is uitgesloten. Om deze vraag te beantwoorden, moet de opzetclausule worden uitgelegd aan de hand van de maatstaven van het arrest DSM/Fox, waarbij in het geval van een consument ook nog speelt of in de omstandigheden van het geval duidelijk en begrijpelijk was dat een schadevoorval zoals hier aan de orde niet gedekt zou zijn (de ‘contra proferentem regel’, artikel 6:238 lid 2 BW), aldus de Hoge Raad.
Voor deze toets verwijst de Hoge Raad terug naar het gerechtshof. Of alcohol achter het stuur is aan te merken als voorwaardelijk opzet blijft dus nog even de vraag.
