Let op! Valt het vakantiegeld wel onder het beslag?

In oktober 2014 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen met grote gevolgen voor beslag op vakantiegeld. Bij beslag op loon of uitkering valt het deel van het inkomen dat hoger is dan de beslagvrije voet onder het beslag, dus ook het vakantiegeld. De Hoge Raad heeft echter bepaald dat dit niet het geval is wanneer het maandelijks inkomen lager is dan de beslagvrije voet. Het vakantiegeld moet volgens de Hoge Raad toegerekend worden aan de maand waarin het is opgebouwd. Alleen wanneer het inkomen samen met dit vakantiegeld in die maand meer bedraagt dan de beslagvrije voet valt dit meerdere onder het beslag. In mei 2015 is deze nieuwe regel vaak niet goed toegepast met als gevolg dat het vakantiegeld ten onrechte aan de deurwaarder is afgedragen. Dus dit jaar extra opgelet!

Wanneer valt het hele vakantiegeld onder het beslag?
Misschien goed om voorop te stellen dat in veel gevallen het hele vakantiegeld wel onder het beslag valt. Wanneer het inkomen hoger is dan de beslagvrije voet, wordt er maandelijks afgedragen aan de deurwaarder. In de maand mei wordt dan ook het vakantiegeld afgedragen. Dit is ook het geval wanneer er pas op 1 april beslag is gelegd. Ook dan valt het hele vakantiegeld onder het beslag. Het arrest van de Hoge Raad heeft hierin niets veranderd.

Wanneer valt het vakantiegeld niet (volledig) onder het beslag?
Wanneer het inkomen lager is dan de beslagvrije voet dan valt het vakantiegeld niet (volledig) onder het beslag. Dit kan worden herkend wanneer er bij loonbeslag maandelijks niets aan de deurwaarder wordt afgedragen.
In het verleden kwam dit vrij uitzonderlijk voor, bijvoorbeeld bij hoge woonlasten gecombineerd met een laag inkomen. Sinds de invoering van de wanbetalersregeling zorgverzekering komt het vaker voor. De beslagvrije voet moet immers met de hoge bestuursrechtelijke premie (in 2016 € 159,03 p.p.) worden gecorrigeerd. Bovendien gaat de beslagvrije voet omhoog wanneer de huur- en/of zorgtoeslag niet ontvangen wordt omdat er beslag op ligt of omdat de belastingdienst deze verrekent.


Een voorbeeld
Stel dat bij een alleenstaande op 1 april 2016 beslag op het loon is gelegd en de volgende gegevens worden overlegd:
- netto inkomen € 1000 (geen wisselend inkomen)
- beslagvrije voet € 1050
- vakantiegeld € 900
Het is duidelijk dat uitgaande van deze gegevens er maandelijks niets aan de beslaglegger kan worden afgedragen. Betrokkene komt eigenlijk € 50 per maand te kort.
Maar wat valt onder het beslag in de maand mei waarin het vakantiegeld wordt uitbetaald?



Oude werkwijze:
Voordat de Hoge Raad het arrest had gewezen was de gebruikelijke werkwijze dat maandelijks het meerdere boven de beslagvrije voet wordt afgedragen en ook in de maand waarin het vakantiegeld wordt uitbetaald. In dit voorbeeld zou dit er op neer komen dat € 850 van het vakantiegeld onder het beslag zou vallen (= 1000 + 900 - 1050).

Nieuwe werkwijze:
Volgens de Hoge Raad moet het vakantiegeld toegerekend worden aan de maand waarin het is opgebouwd, ongeacht of er beslag lag. Vervolgens moet beoordeeld worden welk deel van het netto maandinkomen verhoogd met het toegerekende vakantiegeld boven de beslagvrije voet komt. Dat deel van het vakantiegeld valt dan onder het beslag.
In het voorbeeld wordt de € 900 vakantiegeld in 12 gelijke termijnen opgebouwd van € 75 per maand. Het maandelijks inkomen is € 50 lager dan de beslagvrije voet. Dit betekent dat elke maand € 50 van het vakantiegeld niet en € 25 van het vakantiegeld wel onder het beslag valt. In totaal valt dus 12 x € 25 = € 300 van het vakantiegeld onder het beslag.


Wisselend inkomen
Het vakantiegeld moet dus worden toegerekend aan de maand waarin het is opgebouwd. Bij een maandelijks gelijk inkomen wordt eentwaalfde van het vakantiegeld toegerekend naar de verschillende maanden. Bij een wisselend inkomen moet dit apart worden uitgerekend en dit kan als volgt. Het deel van het vakantiegeld dat betrekking heeft op bijvoorbeeld de maand februari bereken je dan als volgt:

(inkomen maand februari : (totaal inkomen juni 2014 t/m mei 2015)) x vakantiegeld

Dit lijkt ingewikkeld en bewerkelijk. Wanneer de computerprogramma’s die gebruikt worden bij de salaris- en uitkeringsadministratie hierop ingesteld zijn, is dit ‘een fluitje van een cent’.


Bezwaar maken / klacht indienen
Wanneer het vakantiegeld door de werkgever / uitkeringsinstantie ten onrechte wordt afgedragen aan de deurwaarder zijn er verschillende mogelijkheden om hiertegen te handelen.
Wanneer de uitkeringsinstantie een brief stuurt waarin ze aangeeft het vakantiegeld af te dragen aan de deurwaarder, is dit een besluit waartegen bezwaar en beroep openstaat. Bij de sociale dienst is het versturen van een brief geen vereiste, maar staat ook tegen de handeling zelf (het afdragen van het vakantiegeld) bezwaar en beroep open. Het bezwaar is er op gericht dat het deel van het vakantiegeld dat niet onder het beslag had moeten vallen alsnog wordt uitbetaald.
Bestaat geen bezwaar en beroep open, bijvoorbeeld omdat het UWV geen brief heeft gestuurd, dan is het aan te raden om in plaats van bezwaar te maken een klacht in te dienen.

Wanneer de werkgever het vakantiegeld ten onrechte aan de deurwaarder heeft afgedragen is het mogelijk om een loonvordering in te stellen.

Naast het bezwaar c.q. vordering gericht tot de werkgever of uitkeringsinstantie die ten onrechte het vakantiegeld heeft afgedragen aan de deurwaarder, is het uiteraard ook mogelijk een verzoek in te dienen bij de deurwaarder om het teveel afgedragene terug te betalen. De deurwaarder is er van op de hoogte dat het maandelijks inkomen lager is dan de beslagvrije voet. Hij mag dan ook het geïnde vakantiegeld niet klakkeloos aan de schuldeiser afdragen, maar dient eerst te onderzoeken welk deel van het vakantiegeld onder het beslag valt. Het toch klakkeloos afdragen aan de schuldeiser is mi tuchtrechtelijk laakbaar. Een klacht bij de kamer voor gerechtsdeurwaarders is dan te overwegen.


Meer informatie
- Hoge Raad 31 oktober 2014, ECLI:NL:HR:2014:3068
- Column: Onder de ondergrens
- Artikel: Onder de ondergrens. De gevolgen van loonbeslag voor het vakantiegeld.