Het civiele proces (waarin particulieren, organisaties of bedrijven onderling een conflict hebben) wordt eenvoudiger door de invoering van één basisprocedure. Die bestaat uit 1 schriftelijke ronde, 1 mondelinge behandeling bij de rechter en daarna een uitspraak. Alle civiele procedures beginnen met een digitale procesinleiding (de term ‘dagvaarding’ verdwijnt). Hiermee kunnen vorderingen en verzoeken worden ingediend. De kern is een mondelinge behandeling, al vrij snel na de start van de basisprocedure. Hierdoor heeft de rechter vroeg contact met partijen. Hij kan dan om een toelichting vragen, getuigen of deskundigen horen en schikkingsmogelijkheden aftasten.
De rechter kan in civiele zaken voortaan ook mondeling uitspraak doen. Hierdoor krijgen partijen direct duidelijkheid van de rechter die zojuist met hen sprak. Ook is een voordeel dat de rechter tijdens een mondelinge uitspraak een en ander kan toelichten en kan controleren of de uitspraak ook wordt begrepen.