Failliet biedt geen verhaal aan schuld: bestuurder aansprakelijk?

Als een onderneming zijn schulden structureel niet meer kan voldoen lijkt een faillissement onafwendbaar. Omdat de boedel niet zelden ontoereikend is om alle schuldeisers te voldoen, proberen zij vaak of er wellicht bij de bestuurders verhaalsmogelijkheden liggen. Dan moet er wel sprake zijn van bestuurdersaansprakelijkheid Een breed, algemeen begrip voor de aansprakelijkheid van de bestuurder van een rechtspersoon jegens ofwel die rechtspersoon of een of meer schuldeisers of andere belanghebbenden bij die rechtspersoon. De wet kent een aantal specifieke bepalingen over bestuurdersaansprakelijkheid.
» Meer over bestuurdersaansprakelijkheid bestuurdersaansprakelijkheid. Advocaat ondernemingsrecht Hidde Reitsma bespreekt aan de hand van een recente uitspraak wanneer een bestuurder aansprakelijk is.

Schuldeiser stelt bestuurder aansprakelijk voor schade

Een uitzendbureau leent personeel uit aan een horecaonderneming. Deze onderneming gaat failliet en laat het uitzendbureau met een fikse vordering aan onbetaalde facturen achter. Het uitzendbureau stelt de bestuurder aansprakelijk voor deze schade. Volgens het uitzendbureau heeft de bestuurder bewerkstelligd of toegelaten dat de onderneming jegens het uitzendbureau verplichtingen is aangegaan terwijl hij wist, of had moeten weten, dat de onderneming die verplichtingen niet zou kunnen nakomen. En daarnaast geen verhaal zou bieden voor de schade van het uitzendbureau.

Bestuurdersaansprakelijkheid bij ernstig persoonlijk verwijt

Het hof zet in hoger beroep Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep hoger beroep van deze zaak de criteria voor bestuurdersaansprakelijkheid nog even op een rijtje. Allereerst moet de bestuurder een voldoende ernstig verwijt kunnen worden gemaakt. De maatstaf daarbij is of het handelen of nalaten van de bestuurder ten opzichte van de schuldeiser zodanig onzorgvuldig was dat hem daarvan een ernstig persoonlijk verwijt kan worden gemaakt. Dit is bijvoorbeeld aan de orde als de bestuurder wist of redelijkerwijs had moeten begrijpen dat de handelswijze van de onderneming (welke de bestuurder heeft bewerkstelligd of toegelaten) leidt tot verplichtingen die de onderneming niet kan nakomen, of geen verhaal kan bieden voor de schade van deze wanprestatie Niet nakomen van verplichtingen uit overeenkomst maakt schadeplichtig.
» Meer over wanprestatie wanprestatie.

Selectieve betaling vlak voor faillissement

Ook kan selectieve betaling van de onderneming aan bepaalde schuldeisers onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig zijn jegens de overige schuldeisers. Hierbij geldt wel dat de bestuurder wist of had moeten weten dat een faillissement onafwendbaar was, en de selectieve betaling is geschied zonder rechtvaardiging.

Onderneming niet in staat verplichtingen na te komen

In deze kwestie voert het uitzendbureau aan dat de bestuurder kon voorzien dat de onderneming de vordering van het uitzendbureau niet kon voldoen. Het hof is het hier niet mee eens. De vordering van het uitzendbureau houdt verband met het inlenen van personeel in de periode 2008-2009. Op dat moment was de financiële situatie van de horecaonderneming echter niet dermate slecht dat voorzienbaar was dat zij de toekomstige verplichtingen niet zouden kunnen nakomen.

Schuldenaar tijdig gestopt met aangaan nieuwe verplichtingen

Volgens het hof moet het in ieder geval voor de bestuurder in juni 2009 duidelijk zijn geweest dat de onderneming haar verplichtingen niet zou kunnen nakomen. Echter na juni 2009 is de schuld aan het uitzendbureau niet opgelopen. Vanaf dat moment heeft de onderneming namelijk bij vooruitbetaling personeel van het uitzendbureau ingeleend. De onderneming is dus na juni 2009 geen nieuwe verplichtingen aangegaan.

Bestuurder wordt niet persoonlijk aansprakelijk gesteld

Het verwijt van het uitzendbureau dat er aldus verplichtingen zijn aangegaan wetende dat de onderneming deze niet zou kunnen nakomen is aldus onterecht en kan niet tot bestuurdersaansprakelijkheid leiden. Het hof wijst de vordering op deze grond af.