Al jaren wordt er al volop gebruik van gemaakt; influencer marketing. Het inzetten van invloedrijke mensen om een product of dienst te promoten. Bedrijven spelen in op deze trend door een bekend gezicht te koppelen aan haar merk. Door het netwerk en de impact van de ‘influencers’ kunnen bedrijven de doelgroep bereiken en beïnvloeden. Goede doelen kiezen bijvoorbeeld bekende mensen als ambassadeurs en cosmetica bedrijven gebruiken modellen om hun nieuwste mascara te promoten. Want zeg nou zelf, iedereen wil toch zo mooi zijn als Doutzen Kroes en dezelfde koffie drinken als George Clooney? Mensen identificeren zich graag met zijn of haar idool, en daar maken bedrijven gretig gebruik van.
Maar tijden veranderen, met de opkomst van sociale media is de geloofwaardigheid van advertenties afgenomen. Men zet steeds vaker een vraagteken bij de geloofwaardigheid van deze vorm van marketing. Mensen weten dat beroemdheden dik betaald krijgen voor een reclamespotje en twijfelen daarom aan de kwaliteit van het product. De consument is wantrouwig en wil aanbevelingen van de mensen die dicht bij hun staan (Koolen, 2010).
Je hoeft tegenwoordig geen celebrity meer te zijn om een influencer te zijn. De influencers van deze tijd zijn de bloggers en vloggers die dagelijks actief zijn op diverse sociale media kanalen zoals Blogs, Instagram, Snapchat, Twitter etc. Hierop plaatsen ze foto’s van hun bezigheden, meningen, aanbevelingen en dingen uit het dagelijks leven. Ze hebben een groep volgers die dagelijks zien wat ze posten en daar inspiratie uit opdoen. Denk aan blogs over mode, cosmetica, auto’s, eten, koken, sport, reizen, interieur, lifestyle etc. De influencers hebben een passie voor een bepaald onderwerp en vinden het leuk om dit met anderen te delen. Als ze enthousiast zijn over een product of dienst delen ze dit (vrijwillig) met hun volgers (Keller & Fay, 2016). Het zijn mensen zoals jij en ik en komen daardoor oprechter over dan de celebrities. De volgers kunnen zich beter met deze influencers identificeren, omdat ze het gevoel hebben dat ze dichter bij deze mensen staan. Met name de jongere doelgroepen zijn erg gevoelig voor deze influencers.
Influencers worden ook wel ‘social’ influencers’ genoemd. Dit is afgeleid van de term ‘social influence’, sociale beïnvloeding. De definitie van social influence volgens de Oxford Dictionary (2016) luidt als volgt:
“Social influence occurs when one’s emotions, opinions, or behaviors are affected by others”
Het gaat er dus om dat een influencer invloed heeft op de emoties, meningen en het gedrag van zijn of haar volgers. De content die zij plaatsen op de social media kanalen wordt door de volgers gelezen en vervolgens gaan ze dit kopiëren.
Wat is influencer marketing nou precies?
Het fenomeen waarbij influencers ingezet worden door bedrijven om een product of dienst te promoten heet influencer marketing. De influencers gebruiken hierbij de impact die ze hebben op hun volgers om hen te beïnvloeden ten aanzien van het betreffende product of dienst. (Voorn, 2016) Het doel van het inzetten van influencers is om meer traffic te genereren, de awareness te vergroten en/of social media exposure te creëren. Daarnaast is het een call to action, de volgers van de influencer worden aangezet tot een bepaalde actie zoals het aanschaffen van een product of het aanmelden voor een evenement. De bedrijven profiteren van het brede netwerk van de influencers. Een bijkomend voordeel is dat de influencers zelf hun content bedenken, dit scheelt een bedrijf een hoop werk (Dijkstra, 2014). Een voorbeeld hiervan is een outfit-post, het bedrijf stuurt een artikel uit hun nieuwe collectie op naar een modeblogger, met de vraag of zij hier iets over wil plaatsen op haar sociale media kanalen. Een post kan bijvoorbeeld een foto zijn waarin ze laat zien wat haar outfit van de dag is, waarbij ze het toegestuurde kledingstuk draagt. In deze foto tagt ze per kledingstuk van welk merk het is.
Naast dat bedrijven de social influencers gebruiken als een vorm van reclame, zijn er ook veel vlogs zonder commercieel uitgangspunt. Ze vertellen een verhaal, een actualiteit of gewoon wat ze die dag hebben gedaan. Sommige vloggers zoals Enzo Knol zijn hier razend populair mee geworden. Een ander voorbeeld is online media platform TMI. Hier zetten een aantal vloggers zich in om de jeugd een stukje van de wereld bij te brengen, ze vloggen op een toegankelijke manier over actualiteiten. (Kalveda, 2016)
‘Treitervloggers’
Er is ook een andere categorie vloggers. In hun vlogs filmen ze zichzelf of hun vrienden, ze hangen bijvoorbeeld bij een plaatselijke supermarkt, ze gaan op politieauto’s staan, hebben een grote mond tegen lokale agenten of andere dienstverleners en veroorzaken overlast bij mensen. In de media worden deze vlogs omschreven als aanstootgevend en puur racistisch (Elsevier, 2016). Deze vloggers worden ook wel ‘treitervloggers’ genoemd. De definitie van een treitervlogger volgens de Van Dale is: ‘Iemand die videoblogs maakt van het treitergedrag van zijn vrienden en die zelf, door dit gedrag te filmen en de film te publiceren, ook overlast veroorzaakt’ (Van Dale, 2016). De twee meest bekende treitervloggers van Nederland zijn Boef en Ilgun. Zij zijn afgelopen jaar een veel besproken onderwerp geweest in de media. Ze zijn zelfs uitgenodigd bij verschillende praatprogramma’s zoals RTL Late Night en Pauw om hun visie te geven op hun video’s. Hierbij ontkennen ze treitervloggers te zijn. Zo geeft Boef aan dat hij slechts in twee van de zestien geplaatste vlogs gedrag heeft vertoond dat niet toelaatbaar is. Ilgun en zijn vrienden geven de schuld aan de afwezigheid van een buurthuis. Achteraf bleek dat dit buurthuis er al die tijd al is geweest, maar Ilgun en zijn vrienden zijn daar niet meer welkom omdat er sprake was van vernieling, diefstal en overlast (Elsevier, 2016). Afgelopen jaar heeft het woord ‘treitervlogger’ het zelfs geschopt tot ‘Woord van het jaar 2016’ (Volkskrant, 2016).
De impact van social influencers
Dat de influencers impact hebben is inmiddels wel duidelijk, maar hoe groot is die impact? En wat betekent dat voor ons? Van nature zijn mensen gewend om te kopiëren, al vanaf jongs af aan kopieert men het gedrag en doen en laten van de mensen om zich heen. Zo leert een kind praten doordat ze haar ouders na probeert te doen en neemt een verliefd stel elkaars trekjes over. De drijfveer achter social influence is volgens Mark Earls ‘social learning’; het leren door anderen te kopiëren. In zijn boek ‘I’ll have what she’s having’ vertelt hij dat het grootste gedeelte van de beslissingen die we maken vooral sociaal genomen zijn, meer dan individueel. Zoals de titel van zijn boek al aangeeft kiezen we graag voor hetzelfde als onze bekenden, ‘ik neem wat zij neemt’. (Earls, 2016). De influencers zijn niet alleen een voorbeeld, de volgers zien de bloggers en vloggers als een soort vriendin. Dat zorgt ervoor dat de overtuigingskracht van een blogger of vlogger veel groter is dan die van een celebrity. Je neemt van een vriendin natuurlijk sneller iets aan dan van een vreemde. (Settels, 2013)
Dit alles lijkt heel onschuldig, maar het heeft ook een keerzijde, met name voor de jonge doelgroep. Niet alleen willen de kijkers dezelfde kleding als de vloggers, hetzelfde eten en hetzelfde drinken, maar ook kopiëren zij het gedrag dat de vloggers vertonen in de vlogs. Uitspraken en grapjes worden herhaalt op het schoolplein, waaronder scheldwoorden. Dat kinderen dit gedrag kopiëren is niet raar, maar moeten de vloggers hier rekening mee houden? Sommige mensen vinden van wel. Zo is er een commerciële vlogschool opgericht, de Tube School, die vloggers een bepaalde gedragscode leert. Zij vinden dat het een misvatting is dat de negatieve, schokkende en heftige video’s het best scoren. Het is snelle winst, het levert zelfs misschien wel geld op, maar het is een doodlopende weg (De Tube School, 2016). Zoals de algemeen bekende uitspraak ook stelt: hardlopers zijn doodlopers. Wanneer alle grappen zijn uitgehaald en iedereen belachelijk is gemaakt, blijft er niets meer over dan goedkoop vermaak zonder inhoud. De Tube School heeft daarom de volgende gedragscodes opgesteld, zij denken dat wanneer vloggers zich aan deze regels houden, ze kunnen bijdragen aan een betere wereld (De Tube School, 2016).
- Breng jezelf en anderen tijdens het filmen niet in gevaar
- Roep niet op tot haat of geweld
- Hou je aan de regels van de wet
- Er kijken ook jonge kinderen. Hou daar altijd rekening mee.
- Ga respectvol om met mensen die je filmt.
- Vraag om toestemming aan de mensen die je filmt. In de openbare ruimte mag je alles en iedereen filmen, maar om mensen duidelijk in beeld te laten komen heb je toestemming nodig.
- Maak geen ruzie met andere creators. Hou het goed. Jullie hebben elkaar uiteindelijk allemaal nodig. Het is één community.
Met behulp van deze codes en hun eigen creatieve input, kunnen de influencers zijn of haar volgers verrassen met leuke, slimme, prachtige, vernieuwende of grappige content. Zo maken ze op hun eigen unieke manier de wereld een stukje mooier. Want de social influencers zijn tenslotte de stem en het gezicht van de nieuwe generatie.