Het komt wel eens voor dat een werknemer of werkgever na het sluiten van een arbeidscontract, maar voordat de werkzaamheden zijn aangevangen, spijt krijgt. Werknemers krijgen tussendoor soms een beter aanbod, zeker op de huidige krappe arbeidsmarkt. Maar ook werkgevers hebben wel eens bedenkingen. Maar kunt u een arbeidsovereenkomst wel opzeggen voordat deze is aangevangen? Oprecht Advocaten legt uit.

Rechtspraak

Al meer dan 100 jaar geleden, in 1917, heeft het hoogste rechtscollege van het land (de Hoge Raad) bepaald dat sommige bepalingen uit het arbeidsrecht al van toepassing zijn voordat er feitelijk arbeid wordt verricht (HR 19 oktober 1917, NJ 1917, p. 1108). Die lijn is daarna in verschillende uitspraken herhaald. De reden hiervan is dat sommige situaties zich al voordoen voordat de werknemer is gestart en het onlogisch en onpraktisch zou zijn daaraan pas gevolgen te verbinden op het moment dat de werknemer daadwerkelijk is begonnen.

Het is dus mogelijk om een arbeidsovereenkomst op te zeggen voordat deze is aangevangen. Daarbij moet u wel onderscheid maken tussen overeenkomsten waarin een proeftijd is afgesproken en overeenkomsten waarin dat niet het geval is.

Wel een proeftijd

Het is niet verplicht om een proeftijd af te spreken. Bij arbeidsovereenkomsten van 6 maanden of korter mag u überhaupt geen proeftijd afspreken. Bij arbeidsovereenkomsten die langer duren mag dat wel:

  • Bij arbeidsovereenkomsten van meer dan 6 maanden en korter dan 2 jaar en bij tijdelijke arbeidsovereenkomsten zonder einddatum mag de proeftijd maximaal 1 maand duren.
  • Bij een tijdelijke arbeidsovereenkomst van meer dan 2 jaar en bij vaste contracten mag de proeftijd maximaal 2 maanden duren.

Tijdens de proeftijd geldt er, zowel voor de werkgever als de werknemer, geen opzegtermijn. Op grond van bovengenoemde rechtspraak staat het u daarom vrij om nog voor aanvang van het dienstverband met een beroep op de overeengekomen proeftijd de arbeidsovereenkomst op te zeggen. In bepaalde situaties bent u wellicht wel een schadevergoeding verschuldigd (bijvoorbeeld als er sprake is van misbruik van bevoegdheden).

Geen proeftijd

Is er geen proeftijd afgesproken? Dan zult u o.a. rekening moeten houden met de opzegtermijn uit de wet of CAO. Maar per wanneer gaat die opzegtermijn in als de werknemer nog niet is begonnen? Een kantonrechter uit Limburg heeft onlangs antwoord op die vraag gegeven.

In die zaak sloten een werkgever en een werknemer op 18 januari 2018 een arbeidsovereenkomst, die in zou gaan op 5 maart 2018. Er werd geen proeftijd afgesproken. Op 25 januari 2018 belde de werknemer op en gaf hij aan dat hij toch af wilde zien van de arbeidsovereenkomst. Het bedrijf vorderde vervolgens schadevergoeding van de werknemer wegens (onder meer) het niet in acht nemen van de opzegtermijn.

De kantonrechter zette in deze zaak de lijn van de Hoge Raad uit het arrest uit 1917 voort: als de werknemer in januari al wist dat hij op 5 maart niet bij het bedrijf wilde beginnen, zou het onlogisch zijn geweest dat hij tot 5 maart had moeten wachten met opzeggen. De werknemer kon en mocht dus op 25 januari 2018 opzeggen. En om diezelfde reden ging de opzegtermijn ook op die datum in. Het zou volgens de kantonrechter voor alle partijen onlogisch en onpraktisch zijn geweest als de opzegtermijn pas op 5 maart 2018 in zou zijn gaan, omdat de werknemer dan alsnog een maand bij het bedrijf had moeten gaan werken.

Volgens de kantonrechter heeft de werknemer de arbeidsovereenkomst die nog niet was aangevangen dus op tijd opgezegd. Het verzoek om schadevergoeding van de werkgever werd afgewezen.

Vragen?

De kantonrechter heeft in zijn uitspraak wel aangegeven dat er in de literatuur en rechtspraak anders over dit onderwerp wordt gedacht. Het laatste woord zal er dus nog niet over zijn gezegd. Wellicht volgt er nog een hoger beroep, of wordt er binnenkort een andere zaak aan een rechter voorgelegd. Wij houden u daar uiteraard van op de hoogte via onze website.

Heeft u vragen over dit onderwerp? Of wilt u advies over andere arbeidsrechtelijke onderwerpen? Neem dan contact op met Oprecht Advocaten, ons team arbeidsrechtspecialisten staat voor u klaar!