Hof Amsterdam stelt PowNed in het gelijk – uitzending verborgen camera beelden Onno Hoes was rechtmatig

Vier jaar na de uitzending heeft het Hof Amsterdam geoordeeld dat PowNed rechtmatig handelde door met een verborgen camera beelden te maken van toenmalig burgemeester Onno Hoes van Maastricht, en deze uit te zenden in het PowNews. De rechtbank oordeelde eerder dat de opname wel, maar de uitzending niet mocht.

Het hof oordeelt ten eerste dat PowNed Hoes niet met een ‘lokhomo’ in de val heeft gelokt. Het was Hoes die zelf via Twitter (met zijn burgemeesters account ‘Burgemeester Hoes’) het initiatief nam om “een voor hem volslagen onbekende man” te benaderen. Vervolgens onderhield hij dat contact en nodigde hem uit voor een date in Hilversum (later gevolgd door een afspraak in Maastricht). Dit was, volgens het hof, voldoende aanleiding voor PowNed om nader journalistiek onderzoek te verrichten en de heimelijke opnamen te maken.

De geheime beelden die PowNed van de dates heeft gemaakt waren volgens het hof van “evident belang voor het publieke debat“. Hoes had eerder herhaaldelijk verklaard dat zijn privégedrag (de zoenfoto in de hotellobby, het Grindr profiel) gezien zijn functie ongepast was en zijn ambt schaadde. Hoes heeft volgens het hof daardoor zelf zijn privéleven, inclusief zijn seksuele ‘avonturen’, tot onderwerp van publieke aandacht en politieke beoordeling gemaakt. Daarnaast maakt Hoes in het eerste door PowNed uitgezonden fragment duidelijk dat hij het risico van zijn gedrag onderkent, maar dat hij dat risico toch moedwillig bleef opzoeken. Dat was in het bijzonder relevant omdat Hoes eerder was gechanteerd met compromitterende foto’s. Volgens het hof heeft Hoes door zijn gedrag niet alleen het risico genomen dat hij zijn reputatie als burgemeester of meer in het algemeen de waardigheid van het ambt van burgemeester zou schaden, maar maakte hij zich ook opnieuw kwetsbaar voor chantage. Het hof overweegt verder: “Ook maakt hij duidelijk dat hij probeert het risico op ontdekking te verminderen door, nadat hij kennelijk van de faciliteiten van de gemeente gebruik heeft gemaakt, berichten van zijn telefoon en daarmee van het systeem van de gemeente te verwijderen. [Hoes, red.] toont zich bewust van het risico van het aangaan van een seksueel getint contact met een voor hem alleen via sociale media bekende persoon.

Het tweede fragment was een gesprek van expliciet seksuele aard. Dat betekent weliswaar een indringender inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van Hoes, maar ook uitzending van dit fragment was rechtmatig omdat het eveneens bijdroeg aan het publieke debat. De incidenten die eerder tot onvrede bij de gemeenteraad hadden geleid hadden immers ook een seksuele lading. Het hof gaat niet mee in het betoog van Hoes dat hij zou zijn uitgelokt tot het doen van seksueel getinte uitspraken, en evenmin met zijn stelling dat PowNed de beelden misleidend zou hebben gemonteerd: “Een en ander betekent dat het uitzenden van het gesprek, waarmee het gespreksverloop op de meest transparante manier duidelijk werd gemaakt, aan het publieke debat over het gedrag van Hoes heeft bijgedragen.” (overweging 3.17).

Daarnaast speelt mee dat de opnamen zijn gemaakt in een restaurant en op een terras, in beginsel publiek toegankelijke ruimten. Hierdoor bestaat er meer ruimte voor het opnemen en uitzenden van beelden met een verborgen camera. Daarmee verwijst hof naar het EHRM arrest in Alpha t. Griekenland.

Het hof concludeert: “Bij het beantwoorden van de vraag of uitzending van de opnamen al dan niet onrechtmatig is, is leidend wat rechtens aanvaardbaar is en niet of de uitzending voldoet aan de vereisten van goede smaak.” Door zijn gedrag heeft Hoes “zijn privéleven, inclusief zijn seksuele ‘avonturen’, tot onderwerp van publieke aandacht en van politieke beoordeling [...] gemaakt.” Het hof is het ook niet eens met Hoes’ argument dat publieke personen voortaan vogelvrij zijn als deze uitzending van PowNed zou worden toegestaan. De rechter moet dit soort kwesties per geval beoordelen. Doorslaggevend is in dit geval dat beeld en geluid in voldoende mate relevant waren voor een eerder geopend publiek en politiek debat over de vrijheden van Hoes als burgemeester van Maastricht. Daarom prevaleert de vrijheid van meningsuiting van Powned en mochten de beelden worden uitgezonden (overwegingen 3.22 en 3.23).

Het hof wijst de vorderingen van Hoes geheel af en veroordeelt Hoes in de proceskosten.

PowNed werd in deze zaak bijgestaan door Jens van den Brink.