Gedoogbeslissingen zijn niet langer besluiten
Een stal die illegaal is gebouwd, moet afgebroken worden. Maar kan een gemeente in 2016 handhavend optreden tegen een stal die in 1980 illegaal werd gebouwd? Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Bladel vond dat onredelijk. Het college nam daarom een gedoogbeslissing: de stal mocht blijven staan, onder een aantal voorwaarden.
De eigenaar van de stal vond de voorwaarden onredelijk, maakte bezwaar en stelde uiteindelijk beroep in. De rechtbank concludeerde dat een gedoogbeslissing geen besluit is, zodat de eigenaar niet-ontvankelijk was in zijn beroep. De eigenaar ging in hoger beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.
Advies advocaat-generaal
De Afdeling werd geadviseerd door staatsraad advocaat-generaal Widdershoven van de Afdeling. In een conclusie onderzocht hij of een gedoogbeslissing een besluit is of niet. De Afdeling stond voor de keus om óf alle gedoogbeschikkingen als een besluit aan te merken, óf allemaal niet. De Afdeling koos uiteindelijk voor het laatste.
Nieuwe lijn
Nu gedoogbeschikkingen niet langer als besluit worden gezien, staan er geen bestuursrechtelijke rechtsmiddelen meer open tegen gedoogbeslissingen. Maar wat als de buurman van de veehouder het oneens is met de gedoogbeslissingen? Als hij de stal liever gesloopt ziet worden? In dat geval kan een handhavingsverzoek ingediend worden. De reactie op het verzoek van de belanghebbende is wel een besluit. Op die manier kan de buurman toch beschermd worden tegen de illegale situatie.
Rechtszekerheid
Wat als de eigenaar van de stal vraagt om een gedoogbeslissing, maar het college weigert te gedogen? Ook dan staat er geen bestuursrechtelijke rechtsbescherming open. De weigering om een gedoogbeslissing te nemen is geen besluit. Een gedoogbeslissing is niet rechtszeker: het college neemt geen definitief standpunt in over de vraag of en wanneer handhavend opgetreden zal worden.
De eigenaar van de stal kan wel zekerheid krijgen door een handhavingsbesluit uit te lokken of een omgevingsvergunning aan te vragen en tegen een negatieve uitkomst te procederen.
Uitspraak
Dat was uiteindelijk ook het oordeel dat de Afdeling uitsprak: naar aanleiding van de gedoogbeslissing krijgt de eigenaar van de stal geen duidelijkheid over de vraag of de stal illegaal is. Daarvoor zal een handhavingsbesluit uitgelokt moeten worden of moet de eigenaar een omgevingsvergunning aanvragen. Dat leidt tot besluiten die wel beschermd worden bij de bestuursrechter.
De Afdeling verklaarde het hoger beroep van de eigenaar gegrond, maar dat gebeurde enkel omdat het college het bezwaar niet-ontvankelijk had moeten verklaren. De rechtbank was daaraan voorbij gegaan. De eigenaar kreeg uiteindelijk niet meer dan een schamele proceskostenvergoeding.
Wij zijn echter wel een bijzondere uitspraak rijker.
