Actualiteiten

Gemeente handelt onrechtmatig door camerabeelden burger openbaar te maken

Mocht de gemeente Kerkrade beveiligingsbeelden online zetten waarop een journalist is te zien? In kort geding heeft de rechter bepaald dat de gemeente deze beelden van internet moet verwijderen. Daarnaast moet de gemeente een rectificatie publiceren.

Tijdens de (besloten) vergadering over de burgemeestersbenoeming heeft een journalist in de gangen van het raadshuis van de gemeente Kerkrade vertrouwelijke informatie gehoord. Deze informatie werd de volgende dag in de krant gepubliceerd en dat leidde tot commotie. Vervolgens heeft de gemeente aangifte van afluisteren en van lekken van vertrouwelijke informatie gedaan. Het Openbaar Ministerie heeft de zaak onderzocht en geconcludeerd dat de journalist niets strafbaars heeft gedaan. Er volgde geen strafrechtelijke vervolging.

Vervolgens publiceerde de gemeente (beveiligings)camerabeelden op haar website. De journalist was op deze beelden te zien, maar zijn gezicht werd onherkenbaar in beeld gebracht (‘geblurd’). De journalist vorderde in kort geding onder andere dat de beelden offline werden gehaald, omdat de gemeente onrechtmatig zou hebben gehandeld.

Hoe oordeelde de voorzieningenrechter?

De journalist beschouwde het handelen van de gemeente als een onrechtmatige daad. De gemeente beriep zich echter op diverse rechtvaardigingsgronden. Zo werden volgens de gemeente de camerabeelden geopenbaard in verband met het openbaar belang en uit publiek belang van de burger, maar ook in het kader van de bescherming van de integriteit van de gemeente, in het kader van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en de ‘maximale openheid’.

De voorzieningenrechter oordeelde echter dat de gemeente onrechtmatig heeft gehandeld door de camerabeelden openbaar te maken. Geen van de rechtvaardigingsgronden waren volgens de rechter aanwezig. De voorzieningenrechter oordeelde verder:

“De gemeente is een openbaar rechtspersoon én een overheidsinstantie. Een dergelijke instantie moet zich van haar positie bewust zijn en zij dient te weten dat een burger bescherming verdient, met name tegen overheidsoptreden als het onderhavige. Zij moet weten dat indien een burger jegens haar beweerdelijk onrechtmatig handelt, de gang naar de rechter ook voor haar openstaat. In die rechtsgang kan zij schadevergoeding vorderen, indien zij van mening is dat een burger met het door de gemeente gestelde luistervinken onrechtmatig heeft gehandeld. […] Een behoorlijk handelend overheidsorgaan als de gemeente moet in een geval als het onderhavige een zekere koudbloedigheid hebben en kalmte kunnen bewaren met de zekerheid dat te zijner tijd desgevorderd een rechter over één en ander zal oordelen. De vrijheid van meningsuiting die ook een overheidsorgaan heeft, maakt dit niet anders.”

Door het handelen van de gemeente is de journalist dermate groot in zijn privacy geschaad dat wordt vastgesteld dat de gemeente die vrijheid heeft misbruikt. De gemeente (als overheidsorgaan) dient bij hetgeen zij zegt, uit en tentoonstelt duidelijk af te vagen wat daarvan het gevolg kan zijn voor (één van) haar burgers.

Tot slot

Een gemeente kan door het openbaren van de camerabeelden met een begeleidende tekst op haar website zonder enige feitelijke of juridische noodzaak onzorgvuldig en daarmee onrechtmatig handelen richting haar burger(s). Dit kan in strijd zijn met het recht op eerbieding van het privéleven. De gemeente, als openbaar rechtspersoon én een overheidsinstantie heeft een bepaalde positie in de maatschappij en zij moet weten dat een burger bescherming verdient. Handelt een burger onrechtmatig jegens haar, dan kan de gemeente naar de rechter stappen en bijvoorbeeld schadevergoeding vorderen. Door de publicatie van de camerabeelden heeft de gemeente eigenrichting gepleegd. Een burger mag dat niet en de overheid ook niet.

 

Rb Limburg 17 april 2019, www.rechtspraak.nl:ECLI:NL:RBLIM:2019:3553

 

Door Marcel Schroevers