Uitspraak RvS onderstreept urgentie in beeld brengen plancapaciteit

Op 22 mei jl. heeft de Raad van State weer een uitspraak gedaan die de noodzaak van het in beeld brengen van (harde) plancapaciteit onderstreept (ABRS 22 mei 2019, 201707275/1/R2). BRO heeft samen met Viewpoint een digitale tool ontwikkeld om de plancapaciteit in beeld te brengen; de PlanCapaciteitMonitor. Kijk voor de demo op www.plancapaciteit.info en ga zelf aan de slag! 

Elke nieuwe stedelijke ontwikkeling moet voorzien in een behoefte die kwantitatief en/of kwalitatief kan worden onderbouwd. Voor berekening van de kwantitatieve behoefte wordt de vraag afgezet tegen het aanbod. Bij het aanbod wordt gekeken naar de harde plancapaciteit (ECLI:NL:RvS:2016:24). Hieronder verstaat de Afdeling: aanbod dat kan worden gerealiseerd op grond van onherroepelijke planologische besluiten, ook als dat aanbod feitelijk (nog) niet is gerealiseerd.

In het geval waarover recent deze uitspraak is gedaan, waren niet al die planologisch mogelijke ontwikkelingen meegenomen. De gemeente had een inschatting gemaakt van de haalbaarheid van projecten binnen de onherroepelijke planologische mogelijkheden, en vastgesteld dat het niet aannemelijk was dat een aantal ontwikkelingen doorgang zou vinden. Hier neemt de Afdeling geen genoegen mee. Zolang de planologische basis voor die ontwikkelingen er ligt, komt geen betekenis toe aan een inschatting van de haalbaarheid, maar moet de volledige capaciteit die kan worden gerealiseerd worden meegenomen.

Plancapaciteit snel op orde

Het in kaart brengen van de plancapaciteit is een intensieve en tijdrovende klus. Het is dan ook wenselijk dat gemeenten de registratie op orde hebben, zodat de plancapaciteit sneller en gemakkelijker in kaart kan worden gebracht. De online viewer van BRO en Viewpoint maakt de plancapaciteit gemakkelijk inzichtelijk.

Allereerst worden alle ruimtelijk vigerende plannen juridisch gescreend, digitaal en analoog. Hoe meer bestemmingsplannen digitaal raadpleegbaar zijn, hoe sneller de screening is uitgevoerd. Door de output in een GIS-omgeving te koppelen aan geogerefereerde informatie, worden de locaties inzichtelijk waar juridische plancapaciteit zit, onderverdeeld in:

• Juridisch maximaal mogelijke oppervlakte (ook in bouwlagen!).
• Juridisch maximaal mogelijke footprint (begane grond).
• Functies, bijv. soorten detailhandel zoals locaties waar enkel bepaalde branches zijn toegestaan of PDV-locaties.

Door deze plancapaciteit te visualiseren met feitelijk aanwezige relevante functies (bijv. BAG- of Locatusgegevens) wordt inzicht verkregen in:

• Welke plancapaciteit verborgen is, bijv. detailhandel is wel mogelijk, maar locatie is thans in gebruik door een andere functie.
• Welke plancapaciteit onbenut is, bijv. detailhandel is mogelijk en locatie is leeg.
• Welke plancapaciteit feitelijk in gebruik is.

Digitaal dashboard; monitoring op lange termijn

Met dit digitale dashboard kan men de plancapaciteit blijven monitoren en waar nodig bijsturen. Het is bij uitstek een handige bestuurlijke tool, omdat de resultaten direct zichtbaar zijn en op lange termijn kunnen worden gemonitord. Op basis hiervan kunnen vervolgbesluiten worden genomen zoals bijvoorbeeld het opstellen van gericht beleid of het schrappen van capaciteit middels een planherziening, bijvoorbeeld in de vorm van een parapluplan. Met de viewer kunnen ook bestemmingen in kaart worden gebracht met een ‘beperking’ in het kader van de Dienstenrichtlijn, voor mogelijke risicolocaties. De output wordt in fraaie grafieken gegenereerd.

Voor meer informatie: Wanda Blommensteijn, E wanda.blommensteijn@bro.nl, M 06 150 726 51