Nieuws

Evenementenvergunningen gaan niet over de vraag of Zwarte Pieten met de intocht discriminerend zijn

Wellicht heb je het ook op TV gezien. De landelijke intocht van de ‘echte’ Sint vond onlangs plaats in Apeldoorn. Zoals ieder jaar weer ‘live’ uitgezonden door het Sinterklaasjournaal van de NTR.

Voor dit kindvriendelijke evenement werd door de gemeente Apeldoorn ook netjes een evenementenvergunning afgegeven. In het persbericht over deze vergunning bleek ook dat de NTR met de gemeente had afgesproken dat bij de landelijke intocht uitsluitend roetveegpieten zouden worden ingezet. Geen Zwarte Pieten in de uitzending dus.

Genocide

Een trouwe fan van de Zwarte Piet klom in de pen en verzocht de gemeente de evenementenvergunning in te trekken en zelfs handhavend op te treden. Ook tekende hij bezwaar aan tegen de evenementenvergunning en verzocht hij de voorzieningenrechter om een voorlopige voorziening.

Waarom? Nou, in de ogen van deze ‘Zwarte Piet-fan’ was het (vrij vertaald) belachelijk dat
de gemeente Zwarte Piet had afgeschaft en vervangen door de roetveegpiet. Daarmee zou de evenementenvergunning zelfs in strijd zijn met (en dit is geen vrije vertaling; je leest het goed!)
het ‘verbod op genocide en misdrijven tegen de menselijkheid zoals bedoeld in de Wet Internationale misdrijven.’ Dat was dan ook de reden dat de evenementenvergunning geschorst zo moeten worden.

Nu kan de burgemeester van Apeldoorn (op grond van de APV) een evenementenvergunning alleen weigeren in het belang van de openbare orde, de openbare veiligheid, de volksgezondheid of de bescherming van het milieu. En volgens de burgemeester was met de intocht van Sinterklaas de openbare orde voldoende gewaarborgd, de openbare veiligheid voldoende verzekerd, kwam de volksgezondheid niet in het geding en werd de bescherming van het milieu in acht genomen.

Schimmig

De voorzieningenrechter had al twijfels of de verzoeker om voorlopige voorziening, die in persoon bezwaar had gemaakt, überhaupt wel een belanghebbende was. Het was namelijk nogal schimmig of hij ‘een voldoende objectief, actueel, eigen en persoonlijk belang had dat hem in voldoende mate onderscheidt van anderen die menen dat Zwarte Piet een onderdeel moet vormen van de Sinterklaasintocht.’

En verder gaf de rechter duidelijk aan dat de reikwijdte van het begrip ‘openbare orde’ beduidend beperkter is dan de ‘Zwarte Piet-fan’ voor ogen had. Dit heeft onze hoogste bestuursrechter al eerder bepaald (ABRvS 12 november 2014, nr. 201406757/1): “Het beoordelen van een evenementenvergunning dient plaats te vinden binnen de marges van een beperkt openbare orde begrip. Het gaat alleen om het ordelijk verloop van het gemeenschapsleven ter plaatse.”

Vanuit onze Grondwet bekeken is dit ook logisch. Of een intocht (met of zonder Zwarte Pieten) inhoudelijk toelaatbaar is, is niet aan de burgemeester. Zo’n intocht mag alleen maar verboden worden wanneer het aannemelijk is dat er geweld komt vanwege deze intocht. Dus ook al zou de burgemeester persoonlijk de intocht discriminerend vinden, dan is dit geen reden om de evenementenvergunning te weigeren.

De vraag of de figuur van Zwarte Piet daadwerkelijk discriminerend is, kan niet aan de bestuursrechter worden voorgelegd. Dan moet je bij de civiele rechter (onrechtmatige daad) of de strafrechter (aangifte strafbare feiten) zijn.

Uiterlijk

Kortom, de bestreden evenementenvergunning bevatte slechts de publiekrechtelijke toestemming om in Apeldoorn de Sinterklaasintocht te houden. De vergunning gaf natuurlijk geen toestemming om daarbij inbreuk te maken op andermans grondrechten.

De burgemeester mocht de intocht dus niet op zijn inhoud beoordelen. Ook mocht hij geen eisen stellen die betrekking hadden op de inhoud van de Sinterklaasintocht. Dus ook niet over het uiterlijk van Pieten. Daar gaat een evenementenvergunning niet over.

De evenementenvergunning werd daarom niet geschorst. De vraag of de reikwijdte van het begrip ‘openbare orde’ ruimer moet worden uitgelegd dan in de uitspraak van de Afdeling is een principiële rechtsvraag. De voorzieningenrechter was van mening dat een voorlopige voorziening (hangende bezwaar) zich niet leent voor het beantwoorden van principiële rechtsvragen.
Voordat die rechtsvraag dus is beantwoord, is de Sint alweer naar Spanje vertrokken.

Bron: rechtbank Gelderland, 7 november 2019, ECLI:NL:RBGEL:2019:5140

Frank HabrakenEvenementenvergunningen gaan niet over de vraag of Zwarte Pieten met de intocht discriminerend zijn