EU-lidstaten moeten verbieden dat huiskatten nog langer loslopen. Die schaden de biodiversiteit, onder andere door het doden en verstoren van wilde dieren en het overbrengen van ziektes. Dat stellen twee juristen van Tilburg University die onderzochten wat het Europese natuurbeschermingsrecht zegt over de invloed van katten op de natuur.
Huiskatten (Felis catus) jagen op vogels en andere kleine dieren. De huiskat is in Europa, en wereldwijd, zelfs één van de schadelijkste invasieve exoten. Maar Nederland en andere EU-lidstaten hebben onder de Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn ook verplichtingen. Daarover publiceerden universitair hoofddocent Arie Trouwborst en hoogleraar Europees recht Han Somsen (beiden Tilburg University) een artikel in het rechtswetenschappelijk tijdschrift Journal of Environmental Law.
Verwijderen
Hebben katten geen eigenaar (zwerfkatten en verwilderde katten) dan vereist EU-wetgeving dat deze worden verwijderd of beheerd wanneer ze een bedreiging vormen voor beschermde soorten of Natura 2000-gebieden. Ook zouden lidstaten het laten loslopen van de vele katten die als huisdier worden gehouden moeten verbieden en dit verbod effectief moeten handhaven.
‘Opzettelijk doden’
“Deze conclusie wekt wellicht verbazing”, zegt hoofdauteur Trouwborst, “maar volgt vrij onvermijdelijk uit een gangbare juridische analyse van verplichtingen die al decennia bestaan.” EU-lidstaten zijn immers verplicht een verbod in te stellen en te handhaven op het ‘opzettelijk’ doden, vangen en verstoren van beschermde dieren, waaronder alle inheemse vogels. Het begrip ‘opzettelijk’ is ook van toepassing wanneer iemand ‘de mogelijkheid aanvaardt’ dat dit gebeurt, ook al is dat een ongewenst maar geaccepteerd neveneffect van kattengedrag. “En dat is precies wat er gebeurt als iemand zijn kat naar buiten laat”, zegt Trouwborst, die eerder publiceerde over de juridische kant van wolven, boerenlandvogels en herbivoren.
Politiek gevoelig
Politiek ligt dit echter lastig, erkennen de auteurs. “De huiskat is een buitengewoon gevoelig onderwerp,” zegt coauteur Han Somsen. “Maar vrees voor verlies van politieke populariteit levert juridisch bezien geen geldige rechtvaardiging op voor het niet nakomen van verplichtingen.”
Het creëren van een landschap zonder huiskatten zal naar verwachting forse winst opleveren voor de natuur, en de kosten om dit te bereiken vallen in het niet bij wat er nodig is voor een duurzame landbouw of het tegengaan van klimaatverandering.
