Service menu right

Veelgestelde vragen over het coronavirus en zakendoen

Het coronavirus (COVID-19) roept vragen op bij ondernemers over de lange- en korttermijngevolgen, maar ook over bijvoorbeeld geplande handelsmissies naar China. Daarom vindt u op deze plek de antwoorden op veelgestelde vragen van ondernemers. Wij vullen deze pagina steeds aan met nieuwe informatie.

Veelgestelde vragen

Kan ik (of mijn personeel) reizen naar China?

Om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, nemen de Chinese autoriteiten en andere landen mogelijk verdere maatregelen. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld vliegmaatschappijen en onderwijsinstellingen. Daarom raden wij u aan om te bedenken of het echt noodzakelijk is dat u op dit moment naar China reist. Is de reis niet noodzakelijk, dan adviseren wij u om niet te gaan. Voor Hongkong SAR en Macau SAR gelden aparte reisadviezen.

Bent u in China en is het niet noodzakelijk om daar te blijven, dan adviseren wij u gebruik te maken van de mogelijkheden om uit China te vertrekken. Reis niet naar de provincie Hubei en ga alleen naar de rest van het Chinese vasteland als dit noodzakelijk is. Houd er ook rekening mee dat zowel landen om China heen als landen die verder weg liggen, zoals de Verenigde Staten, Suriname en Australië op dit moment maatregelen nemen om het coronavirus tegen te gaan.

Als u de afgelopen periode naar of via China bent gereisd, kunnen sommige landen u de toegang weigeren. Raadpleeg altijd uw luchtvaartmaatschappij voor informatie over de eventuele gevolgen van uw reis naar China.

Mijn Chinese werknemers/relaties zijn momenteel nog in Nederland en hun visum loopt af, wat kan ik doen?

Op de website van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) staat hierover het volgende vermeld:
Elk verzoek om verlenging van een visum wordt individueel beoordeeld. Dit geldt ook voor verzoeken van mensen die niet naar China kunnen terugkeren vanwege de gevolgen van het coronavirus. Individuele omstandigheden worden meegenomen in de beoordeling. De aanwezigheid van het coronavirus zelf leidt niet automatisch tot verlenging van het visum.

De huidige situatie is dat enkele vliegtuigmaatschappijen voorlopig niet meer naar China vliegen. Dit weegt mee in het besluit. Wanneer er wel vliegtuigmaatschappijen vliegen op China, dan kan dat een reden zijn om het visum niet te verlengen. In dat geval is het namelijk wel mogelijk om terug te keren naar China.

Kunnen ondernemers afreizen naar bepaalde regio's in China omdat ze daar bijvoorbeeld een Quality Control willen uitvoeren?

Wij adviseren u om het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken te volgen. Wees ervan bewust dat verzekeraars vaak niet uitbetalen als het reisadvies oranje of rood is. Het is aan te raden om bij uw reisverzekeraar na te vragen welke voorwaarden gelden bij welk reisadvies.

Wat kan ik doen voor mijn personeel in China?

Veel bedrijven in China roepen hun werknemers op uit voorzorg thuis te werken en kiezen voor flexibele werktijden. Gezien de beperkingen op het transport en op het samenkomen in openbare ruimtes, is dit een oproep waaraan u gehoor zou kunnen geven. Op dit moment kunt u het beste de situatie op de voet volgen en adviezen van de Chinese overheid (vaak verspreid via WeChat) in de gaten houden.

Als thuiswerken niet mogelijk is (bijvoorbeeld in de productiesector) raden we u aan om lokale verordeningen te volgen. Het is ook aan te raden om informatie over het virus vanuit internationale organisaties als de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Europese Kamer van Koophandel te volgen.

Wat als ik wil opstarten, maar een deel van mijn personeel niet naar werk kan komen? Moet ik hen doorbetalen?

Als het gaat om personeel dat niet in staat is weer naar het werk te komen vanwege verplichte quarantaine, reisbeperkingen of andere blokkades, dan is de kans groot dat u hen moet doorbetalen. Het hangt echter van de specifieke omstandigheden en het lokale arbeidsrecht af welke regels precies gelden.

 

Mijn productie ligt tijdelijk stil vanwege het coronavirus. Kan ik een vergunning aanvragen voor werktijdverkorting?

Ondernemersorganisatie FME geeft aan dat ondernemers die last hebben van de gevolgen van het coronavirus in aanmerking komen voor werktijdverkorting, omdat de overheid dit ziet als een buitengewone omstandigheid. Als uw bedrijf voldoet aan de voorwaarden, kunt u toestemming krijgen om uw personeel korter te laten werken.

Er moet een direct verband zijn tussen de werkvermindering en de gevolgen van de uitbraak van het coronavirus. Bedrijven komen in aanmerking als ze minimaal 2, tot maximaal 24 weken 20% minder werk in de gehele onderneming hebben. Werkgevers kunnen na afloop van de werktijdverkorting (met instemming van de werknemer) een ww-uitkering aanvragen.

Voor meer informatie over werktijdverkorting en het aanvragen van de vergunning kunt u terecht op de website van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

 

Wat zijn de gevolgen van het coronavirus voor het zakendoen in China?

Op korte termijn:

  • Productie: in de provincie Hubei zijn fabrieken tijdelijk gesloten en is het transport tijdelijk opgeschort. In de overige provincies probeert een deel van de bedrijven weer op te starten. Deze bedrijven zijn daarbij sterk afhankelijk van de aanwezigheid van personeel, toeleveranciers en nieuwe lokale maatregelen tegen verdere verspreiding van het virus.
  • Transport: er zijn vertragingen bij het transporteren van goederen. Veel arbeiders en chauffeurs zijn nog in hun geboorteplaats of verblijven in quarantaine waar zij bij terugkomst in zijn geplaatst.
  • Bedrijven in China volgen verordeningen die vanuit het provinciaal en stedelijk bestuur komen. In veel gevallen roepen bedrijven hun werknemers op om zo veel mogelijk thuis te werken. Waar dat niet kan (bijvoorbeeld in de productiesector) lijkt het erop dat bedrijven maatregelen nemen om de productie toch enigszins op te starten.
  • De nationale overheid heeft verordeningen opgesteld die lokaal (op provinciaal en stedelijk niveau) zijn toegepast. Afhankelijk van de provincie en stad zijn maatregelen toegepast. 
  • Een aantal luchtvaartmaatschappijen heeft de vluchten van en naar China voorlopig geannuleerd. Zo heeft KLM de vluchten van en naar China, met uitzondering van Hongkong SAR, tot eind maart opgeschort.
  • Enkele bezoeken vanuit en naar China die dit voorjaar stonden gepland, zijn afgezegd. Bijvoorbeeld de Green Cities-handelsmissie van RVO naar de Greater Bay Area in maart.

Op de langere termijn:

  • Over de economische gevolgen van het coronavirus is momenteel veel speculatie, bijvoorbeeld over de afname van de Chinese economische groei. Op dit moment hebben we echter nog niet genoeg inzicht in wat die gevolgen daadwerkelijk zullen zijn.
  • De verwachting is dat de maatregelen die China heeft getroffen, waaronder quarantaine, reisrestricties en verlengde vakantie effect hebben op de economie. Economen verwachten dat veel productie-indicatoren in het 1e kwartaal van 2020 negatieve groei zullen laten zien.
  • Vooralsnog denken economen dat China's bnp-groei in het 1e kwartaal van 2020 één procentpunt lager uitvalt. Diverse economen hebben de economische groeiverwachtingen voor China in 2020 naar beneden bijgesteld. Onder andere The Economist, Oxford Economics en UBS verwachten 5,4% bnp-groei in tegenstelling tot de eerder verwachte 6% bnp-groei voor het land.
  • De Chinese centrale bank heeft op maandag 10 februari 2020 een injectie van 22 miljard euro gegeven en de beleidsrentes verlaagd, zodat er genoeg liquiditeit is op de financiële markten en in de Chinese economie.

  • Private partijen zoals Rabobank, FME en ING berichten regelmatig over de economische gevolgen van het virus op lange termijn.

Waar kan ik terecht voor informatie over het coronavirus en zakendoen?

U kunt uw vragen stellen aan de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) via klantcontact@rvo.nl of telefonisch via: 088 042 42 42.

Ook kunt u terecht bij:

Waar vind ik informatie over de maatregelen die per regio zijn genomen in China?

Voor informatie over regionale maatregelen in China, verwijzen we u door naar de website van de European Union Chamber of Commerce in China. Daar kunt u het rapport COVID-19 Policy Update downloaden. Hierin staat per regio genoemd welke maatregelen op dit moment gelden en vindt u links naar Chinese websites met meer informatie.

Hoe kan ik mij op de gevolgen voorbereiden? Wat kan ik nu doen?

Het advies aan ondernemers is om het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken te volgen. Bezoek ook informatiebijeenkomsten die u informeren over de uitbraak van het virus. Wanneer uw voorraden in het gedrang komen, bekijk dan of er andere aanleverroutes mogelijk zijn voor uw bedrijf.

Hoe zit het met bevoorrading vanuit China? Gaan Chinese fabrieken dicht?

Een aantal Chinese fabrieken is nog gesloten of heeft werknemers opgeroepen thuis te werken. Hoe lang deze situatie duurt, hangt af van de aanwijzingen van lokale overheden, maar bijvoorbeeld ook van de beschikbaarheid van personeel. Wat de situatie voor uw bevoorrading betekent, is daarom moeilijk in te schatten. Wij raden u aan om de informatie van de Chinese overheid en instanties zoals de Europese Kamer van Koophandel met aandacht te volgen.

Hoe zit het met verzending vanuit China? Komen er strengere douaneprocedures? Hoe zit het met verzending via andere landen?

Op deze vragen hebben we op dit moment nog geen antwoord. Strengere douaneprocedures voor goederen lijken niet aan de orde, omdat het virus zich niet via goederen verspreidt.

De uitbraak van het virus zorgt voor vertragingen bij leveringen vanuit China. Wat zijn de contractuele gevolgen hiervan?

Het is lastig om op korte termijn in te schatten wat mogelijke contractuele gevolgen zijn van de uitbraak van het virus. Het is goed mogelijk dat de aansprakelijkheid vervalt in contracten die onder Chinees recht vallen, vanwege een 'legal concept of Force Majeure', ofwel overmacht. Of er daadwerkelijk sprake is van overmacht, zal per geval verschillen.

Het is vrij normaal dat er in contracten onder Chinees recht bepalingen staan over overmacht. Als dit het geval is, moeten bedrijven goed kijken naar de precieze definitie van overmacht, aangezien dit per contract kan verschillen. Worden epidemieën/gezondheid bijvoorbeeld specifiek benoemd? Tijdens de SARS-epidemie heeft de Chinese rechter destijds bepaald dat er sprake was van overmacht, dus de kans is groot dat dit nu weer het geval is.

 

Welke gevolgen heeft het coronavirus voor de belangrijkste logistieke routes van en naar China?

Zoals bekend heeft Chinees Nieuwjaar elk jaar een groot effect op de zeevrachtmarkt, aangezien fabrieken gesloten zijn. Vanwege het coronavirus bleven de fabrieken dit jaar veel langer dicht na Chinees Nieuwjaar, maar zij starten langzaam weer op. Per provincie en bedrijfssector is het tempo van opstarten verschillend.

Scheepsvracht

Hoewel havens open zijn, varen schepen niet of minder uit en met minder lading. Dit komt onder andere door de beperkte afhandelingscapaciteit in havens, omdat veel mensen nog niet aan het werk zijn in China. Tot nu toe lijkt slechts 15 tot 30% van de werknemers in de grote Chinese steden teruggekeerd na hun Chinees Nieuwjaarsvakantie, maar verblijft een groot deel van deze mensen nog thuis vanwege de 14 dagen zelf-quarantaine. Daarnaast is er een tekort aan containers omdat veel containers nog in China staan.

Een grote rederij neemt voor de maand maart geen nieuwe boekingen aan op de lijn Rotterdam-China. De verwachting is dat meerdere rederijen deze boekingsstop voor maart volgen. Evofenedex geeft aan dat bedrijven kunnen vragen om extra 'Free Time' voor containers die in havens staan. Zorg daarnaast dat u intensief contact onderhoudt met partijen die belangrijk zijn voor vervoer en uw keten.

Luchtvracht

Voor luchtvracht geeft evofenedex aan dat de meeste passagiersvluchten vanuit Nederland naar China zijn geschrapt, tot in ieder geval eind maart. Dit heeft effect op het vrachtverkeer, omdat ongeveer 50% van het vrachtverkeer van Nederland naar China via passagiersvluchten gaat. Ook is een deel van de vrachtvluchten geannuleerd door een afnemende vraag vanuit China. Daarnaast meldt evofenedex een flinke stijging in luchtvrachttarieven vanwege de krapte.

Spoor- en wegvervoer

Vervoer over het spoor en de weg zal volgens evofenedex ook nog niet snel weer lopen zoals gebruikelijk. Onder andere vanwege een tekort aan chauffeurs bij terminals. Chauffeurs zitten nog thuis of kunnen nog niet terugkeren van familiebezoek in hun geboorteplaats. Daarnaast lopen de achterlandverbindingen vast.

Dit zijn de toekomstscenario's volgens evofenedex:

  • Luchtvracht- en zeevrachttarieven kunnen nog verder stijgen;
  • Onbalans tussen passagiers en vracht;
  • Nog meer boekingsstops door rederijen. Zeevrachtladingen lopen zo verdere vertraging op door het 'rollen' van containers naar een volgende boeking;
  • Deze effecten duren mogelijk tot medio mei.

Krijgt u met vertragingen te maken, kijk dan goed naar uw contractuele afspraken.

Mijn bedrijf handelt in veterinaire (dieren en dierlijke) en fytosanitaire (planten en plantaardige) producten. Gaan hiervoor strengere regels gelden?

Op dit moment zijn alle inspanningen gericht op het inperken van verspreiding van het virus. In de loop van 2020 zal er mogelijk meer informatie komen over regels rond veterinaire en fytosanitaire producten.

Ik heb me ingeschreven – of wilde me inschrijven – voor een handelsmissie. Gaan deze nog door?

De meest recente informatie over handelsmissies naar China, die door de overheid zijn georganiseerd, vindt u op RVO.nl. Als u zich al had opgegeven voor een missie die is uitgesteld of geannuleerd, wordt u hierover persoonlijk geïnformeerd. Als u wilt weten of een missie waarin u interesse heeft nog doorgaat, neem dan contact op met de contactpersoon voor de betreffende missie. Deze vindt u op de pagina van de betreffende missie op RVO.nl.

Waar kunnen Nederlandse bedrijven terecht als ze medische beschermingsmiddelen willen leveren aan China?

Nederlandse bedrijven die medische zorgproducten, zoals mondkapjes, willen verkopen aan China verwijzen we graag naar het platform dat Alibaba heeft opgericht. Via dit platform kunnen aanbieders vanuit de hele wereld medische beschermingsmiddelen verschepen naar China.

Als u medische zorgproducten wilt doneren, kunt u ook terecht bij de Kamer van Koophandel van de Europese Unie in China, die voor u bemiddelt. Neem voor donaties contact op met Ms Helei Fu.