Huisuitzettingen en spoedwet

Een kritische blik op de spoedwet en huisuitzettingen

De Minister voor Milieu en Wonen en diverse belangenorganisaties hebben in een gezamenlijk statement naar buiten gebracht dat woningontruimingen voorlopig worden uitgesteld, tenzij sprake is van criminele activiteiten of extreme overlast. Hiernaast brengen verhuurders gedurende de coronacrisis geen incassokosten meer in rekening en komt er via spoedwetgeving de mogelijkheid om tijdelijke huurcontracten voor bepaalde tijd te verlengen. Op 25 maart jl. heeft de minister met Aedes, Vastgoed Belang, IVBN, Kences, VLBN (leegstandsbeheerders), de Woonbond en LSVb een bestuurlijk overleg gevoerd over – kort gezegd – het ten gevolge van de coronacrisis door huurders verliezen van hun inkomen en het daardoor niet meer kunnen betalen van hun maandelijkse huur. De Minister en de belangenorganisaties zien het als hun gedeelde verantwoordelijkheid om zich te ontfermen over de huurders van woonruimte die door de crisis hard worden geraakt.

Afspraken
Teneinde die hard getroffen huurders te ontzien, hebben de Minister en de belangenorganisaties onder meer de volgende afspraken gemaakt:
• verhuurders wijzen de huurders proactief op de mogelijkheid van het aanvragen van bijstand, een uitkering bij het UWV of het aanpassen van toeslagen;
• verhuurders spannen zich binnen hun mogelijkheden maximaal in om te zoeken naar maatwerkoplossingen voor huurders die in betalingsproblemen zijn gekomen door de coronacrisis;
• verhuurders berekenen geen incassokosten aan huurders die door het coronavirus in betalingsproblemen zijn gekomen;
• woningontruimingen worden uitgesteld tenzij sprake is van criminele activiteiten of extreme overlast;
• er komt via spoedwetgeving de mogelijkheid een tijdelijk huurcontract voor bepaalde tijd te verlengen.

Inspanningsverplichting
De gemaakte afspraken leveren voor verhuurders uitsluitend inspanningsverplichtingen op. Met
name particuliere en institutionele beleggers zullen echter niet snel genegen zijn om –
bijvoorbeeld – onzekere betalingsregelingen met hun huurders aan te gaan of
woningontruimingen uit te stellen. Wanneer verhuurders de gemaakte afspraken niet nakomen,
staan daar vooralsnog geen sancties op. Het is echter goed voorstelbaar dat ook op dit punt
spoedwetgeving volgt, indien blijkt dat verhuurders de gemaakte afspraken massaal aan hun
laars lappen.

Woningontruimingen
Woning ontruimingen worden gedurende de coronacrisis niet uitgevoerd. Gezien het feit dat het
overgrote deel van de woningontruimingen zijn oorzaak vindt in huurachterstanden, wordt de
rekening hier nog eens extra aan de verhuurder gepresenteerd. De verhuurder heeft er namelijk
belang bij dat hij zo spoedig mogelijk kan ontruimen, zodat hij de woning kan verhuren aan een
huurder die wel betaalt. Bovendien is het voorzienbaar dat de zittende huurder, aan wie reeds de
ontruiming van zijn woning is aangezegd, weinig genegen meer is om nog de lopende huur te
betalen tot aan de uiteindelijke ontruiming.

Gedurende de coronacrisis bestaat tevens een praktisch probleem bij de uitvoering van
woningontruimingen. Het van overheidswege moeten houden van 1,5 meter afstand tussen
personen staat namelijk aan het feitelijk uitvoeren van de ontruiming in de weg. Bij een
woningontruiming zijn doorgaans de deurwaarder, (hulp)officier van justitie (politie), slotenmaker
en een ontruimingsploeg allen tegelijkertijd aanwezig. Het is dan onwerkbaar om de vereiste 1,5
meter afstand te bewaren. Het is hierom goed voorstelbaar dat de bij de ontruiming betrokken
personen hun diensten niet zullen verlenen en de ontruiming dientengevolge geen doorgang
vindt. Of de aanleiding voor de ontruiming dan huurachterstanden, extreme overlast of criminele
activiteiten is geweest, is dan überhaupt niet meer relevant.

Tijdelijke huurcontracten
Nu is het nog zo dat tijdelijke huurcontracten voor woonruimten na afloop van de bepaalde tijd
van rechtswege voor onbepaalde tijd worden verlengd. De aangekondigde spoedwetgeving
maakt het echter mogelijk deze contracten toch voor bepaalde tijd te verlengen. De bedoeling
van deze maatregel is met name om huurders te ontzien die gedurende de crisis tegen het einde
van hun huurcontract aanlopen en anders in crisistijd op zoek moeten gaan naar alternatieve
woonruimte. Hoe de spoedwetgeving er precies uit gaat zien is nog onbekend.
Wij voorzien echter nu al problemen bij het bepalen van de maximale duur waarmee de tijdelijke
huurovereenkomst mag worden verlengd, het bepalen of de betreffende huurovereenkomst
überhaupt onder de werking van de spoedwetgeving valt en bij het bepalen van de periode
waarover de spoedwetgeving van kracht is. Niemand weet immers precies hoe lang de crisis nog
voortduurt.

Dit was een bijdrage van Gertjan Hamers en Egbert Schelhaas in het Vastgoedjournaal.