Thuisquarantaine: recht op loon?
Het coronavirus leidt in het arbeidsrecht tot allerlei nieuwe, interessante vragen. Heeft een werknemer bijvoorbeeld een afdwingbaar recht op thuiswerken? Mag de werkgever eenzijdig het loon tijdelijk op schorten? En heeft een werknemer recht op loon over de periode waarin hij in thuisquarantaine zit? Over deze laatste vraag heeft de kantonrechter Maastricht zich op 30 juni uitgelaten.
Inhouding loon
Een werknemer is sinds 1 januari 2019 in dienst op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd eindigend op 30 april 2020. Op 16 maart 2020 stuurt de werknemer een WhatsApp-bericht aan de werkgever waarin hij aangeeft in contact te zijn gekomen met iemand die COVID-19 symptomen heeft. De werkgever antwoordt vervolgens aan de werknemer dat hij zich ziek kan melden. Enkele dagen later antwoordt de werknemer dat hij zelf niet ziek is en thuis zijn werkzaamheden verricht.
Op 24 maart 2020 vraagt de werknemer verlof aan voor 26 en 27 maart. Dit verzoek wordt afgewezen door de werkgever. Opvallend is dat de werknemer op 26 maart 2020, terwijl hij onderweg is naar zijn werk, het bericht ontvangt van zijn vriendin dat zij verschijnselen van COVID-19 heeft. De werknemer stelt zijn werkgever hiervan op de hoogte en geeft aan om die reden conform de RIVM-richtlijnen in thuisquarantaine te gaan. Werknemer verschijnt dus niet op het werk.
Nadat de werkgever twee wachtdagen op het loon inhoudt, slechts 70% van het loon van maart 2020 en 50% van het loon van april betaalt, besluit de werknemer deze procedure te starten.
Thuisquarantaine = recht op loon?
De kantonrechter moet zich in deze spoedprocedure over een belangrijke vraag buigen: heeft een werknemer recht op loon in de situatie waarin hij zelf niet ziek is, maar wel in contact is geweest met een persoon die mogelijk besmet is en dus van overheidswege in quarantaine moet?
De kantonrechter wijst eerst op de wettelijke bepaling waarin is geregeld dat de werknemer zijn recht op loon behoudt ondanks dat hij niet werkt (art. 7:628 BW). Sinds 1 januari 2020 is de regel dat een werknemer die zijn overeengekomen werkzaamheden niet verricht toch recht heeft op loon, tenzij het niet werken in redelijkheid voor rekening van de werknemer behoort te komen. Het is aan de werkgever dit laatste te stellen en te bewijzen.
In hoeverre is thuisquarantaine een omstandigheid die voor rekening van de werknemer behoort te komen? De kantonrechter overweegt eerst dat bij quarantaine geen sprake is van een zieke werknemer, maar van een werknemer die gehoor moet geven aan een opgelegde voorzorgsmaatregel van de overheid. Wanneer een huisgenoot koorts heeft, moeten andere gezinsleden namelijk in beginsel in thuisquarantaine. Indien een werknemer in contact is geweest met een persoon die mogelijk besmet is met COVID-19 of een zieke huisgenoot heeft en van overheidswege in quarantaine moet én niet thuis kan werken dan komt dit voor rekening en risico van de werkgever. Onder die omstandigheden is een werkgever dus verplicht om het loon door te betalen.
De kantonrechter noemt nog wel één belangrijke uitzondering. De wet biedt namelijk de mogelijkheid voor de eerste zes maanden van de arbeidsovereenkomst schriftelijk met de werknemer af te spreken dat géén recht op loon bestaat als niet is gewerkt. Dit was in deze zaak niet aan de orde.
Tot slot gaat de kantonrechter nog in op de geloofwaardigheid van de mededeling van de werknemer over de mogelijke besmetting van zijn vriendin. Indien de werkgever twijfels had bij de juistheid, dan had hij een verklaring van (de huisarts) van zijn vriendin kunnen vragen. Dit heeft hij niet gedaan.
Kortom, de werkgever is verplicht het achterstallig loon over de maanden maart en april 2020 te betalen en wordt verder geconfronteerd met de maximale wettelijke verhoging van 50%.
Niet altijd en onvoorwaardelijk recht op loon
Deze uitspraak van de kantonrechter is in het nadeel van de werkgever. Een werkgever zal op basis van deze uitspraak dus het loon moeten doorbetalen van een werknemer die van overheidswege in thuisquarantaine moet vanwege een mogelijk besmette persoon in zijn nabije omgeving. Vereiste is wel dat een werknemer niet kan thuiswerken.
Toch brengt deze uitspraak niet mee dat een werknemer in thuisquarantaine altijd en onvoorwaardelijk recht op loon heeft. Het is op basis van één uitspraak te vroeg om deze conclusie te kunnen trekken. Verder hangt het uiteindelijk af van de concrete omstandigheden van het geval. Hoe bijvoorbeeld om te gaan met de situatie waarin een werknemer tegen het uitdrukkelijke advies van de werkgever en de overheid in op vakantie is gegaan naar een code oranje land en vervolgens in thuisquarantaine moet? Een dergelijke situatie zou zomaar eens voor rekening en risico van de werknemer kunnen (en misschien ook wel moeten) komen.
Het wel of niet doorbetalen van het loon onder dergelijke omstandigheden luistert in ieder geval altijd erg nauw. Mocht u hierover willen overleggen, schroom dan niet contact met ons op te nemen.