Blog
Inmiddels is algemeen bekend dat de WHOA op 1 januari 2021 in werking is getreden. Het was niet lang wachten op de eerste WHOA-uitspraken van de rechter. Nadat eerder al op vrijdag 15 januari jl. de Rechtbank Den Haag en de Rechtbank Amsterdam al de eerste uitspraken in het kader van de WHOA hadden gedaan, volgde de Rechtbank Noord-Nederland, locatie Groningen, snel op dinsdag 19 januari jl. met, voor zover nu bekend, de eerste WHOA-beschikking (ECLI:NL:RBNNE:2021:111) waarbij op verzoek van twee schuldenaren, een herstructureringsdeskundige is aangewezen. Dit blog zoomt in op enkele aspecten van deze uitspraak.
Keuze voor soort akkoordprocedure
Nu het verzoek tot het aanwijzen van een herstructureringsdeskundige het eerste verzoek is dat de schuldenaren aan de rechter hebben voorgelegd, heeft de rechter moeten vaststellen voor welke akkoordprocedure de schuldenaren hebben gekozen bij de voorbereiding van het akkoord. De schuldenaren hebben in de gedeponeerde startverklaring aangegeven te kiezen voor een besloten akkoordprocedure.
Het formulier startverklaring (vgl. p. 25 van het Landelijk Procesreglement WHOA zaken rechtbanken) geeft inderdaad de mogelijkheid te kiezen tussen een openbare en een besloten akkoordprocedure. Zoals eerder terecht door Géza Orbán opgemerkt (HERO 2020 / B-002), is dit opmerkelijk, aangezien de keuze voor de soort akkoordprocedure pas duidelijk hoeft te zijn op het moment dat de rechter voor het eerst bij de voorbereiding van het akkoord wordt betrokken. Het deponeren van een startverklaring is niet per se gelijk aan het voor het eerst betrekken van de rechter bij de voorbereiding van een akkoord. Dat was hier overigens wel zo: de schuldenaren hebben op 12 januari jl. de startverklaring gedeponeerd en het verzoek gedaan tot aanwijzing van een herstructureringsdeskundige. Hoe dan ook, ik heb inmiddels begrepen dat de keuze tussen een openbare of besloten akkoordprocedure open kan worden gelaten bij het invullen van de startverklaring.
Geanonimiseerd
Vanwege de keuze voor een besloten akkoordprocedure is de uitspraak op onderdelen geanonimiseerd. Zo weten we formeel niet om welke schuldenaren het gaat, wie er als herstructureringsdeskundige is aangewezen en op welke basis de rechter heeft vastgesteld dat beide schuldenaren verkeren in de toestand waarin het redelijkerwijs aannemelijk is dat zij met het betalen van hun schulden niet zullen kunnen voortgaan. De stellingen van de schuldenaren dat zij inderdaad in deze toestand verkeren (rechtsoverwegingen 2.7 en 2.8) zijn in verband met bedrijfsgevoelige informatie uit de uitspraak verwijderd. Dat vind ik persoonlijk enigszins frustrerend, maar wel begrijpelijk.
Inmiddels is bekend dat Hans Silvius van DeHaan Advocaten & Notarissen als herstructureringsdeskundige is aangewezen. Daarmee is hij, voor zover ik dat kan zien, de eerste herstructureringsdeskundige van Nederland.
Twee schuldenaren
Het valt ook op dat er sprake is van twee schuldenaren die gezamenlijk het verzoek doen tot aanwijzing van een herstructureringsdeskundige. Uit de uitspraak volgt dat beide schuldenaren tot eenzelfde groep van vennootschappen behoren, maar uit de uitspraak volgt niet de schuldenaren voor het anker van artikel 372 Fw zijn gaan liggen. Op basis van dat artikel kan een (hoofd)schuldenaar ook verplichtingen van aansprakelijke groepsvennootschappen in zijn akkoord betrekken. Dit is een welkome uitzondering op de hoofdregel onder de WHOA van artikel 370 lid 2 Fw. Daaruit volgt dat een schuldeiser na een akkoord het recht behoudt om een derde, waaronder een borg en een medeschuldenaar, die aansprakelijk is voor een schuld van de schuldenaar of op enigerlei wijze zekerheid heeft gesteld voor de betaling van die schuld, aan te spreken tot voldoening van zijn oorspronkelijke vordering in de vorm en op het tijdstip zoals afgesproken vóór de homologatie van het akkoord.
Hoewel het verzoek tot aanwijzing van een herstructureringsdeskundige gezamenlijk door beide schuldenaren is gedaan, kan ik mij voorstellen dat er van beide schuldenaren separaat griffierechten zijn geheven. Op basis van artikel 19a lid 1 van de Wet griffierechten burgerlijke zaken wordt voor een dergelijk verzoek van de verzoeker een griffierecht geheven van € 667.
De herstructureringsdeskundige
Een herstructureringsdeskundige kan een akkoord voorbereiden en met het in stemming brengen van dat akkoord het traject in gang zetten dat kan leiden tot de homologatie van dat akkoord. De herstructureringsdeskundige dient zijn taak doeltreffend, onpartijdig en onafhankelijk uit te voeren.
Let op dat de aanwijzing van een herstructureringsdeskundige niet er toe leidt dat schuldenaren de beschikking en het beheer over hun vermogens verliezen. Zij behouden zelf de controle over hun onderneming(en) en kunnen deze blijven voortzetten, terwijl de akkoordprocedure loopt. Dit wordt met een Engels woord ook wel debtor in possession genoemd.
De aanwijzing van een herstructureringsdeskundige
Hoofdstuk 3 van het Landelijk Procesreglement WHOA zaken rechtbanken bevat regels voor de behandeling van verzoeken die strekken tot aanwijzing van een herstructureringsdeskundige. Daaruit volgt onder meer dat het verzoek ten minste twee en maximaal drie namen van mogelijk te benoemen herstructureringsdeskundigen dient te vermelden. Daarbij dient het verzoek offertes te bevatten voor de kosten verbonden aan de benoeming van de herstructureringsdeskundige. Slechts indien alle bij het verzoek betrokken partijen het eens zijn, kan met het noemen van één herstructureringsdeskundige en het overleggen van één offerte worden volstaan.
In het voorliggende geval hebben de twee schuldenaren twee offertes van twee mogelijk te benoemen herstructureringsdeskundigen overgelegd. De rechter heeft beide offertes gewogen en daarbij gekeken naar de door de schuldenaren geschetste problematiek, de verschillende soorten belanghebbenden die daarbij betrokken zijn en de oplossingsrichting die door de schuldenaren via hun WHOA Reorganisatieplan wordt voorgestaan. De rechtbank vindt het van belang dat uit de offerte van de uiteindelijk aangewezen herstructureringsdeskundige blijkt dat hij over de relevante competenties beschikt. Ook bevat de offerte een plan van aanpak op hoofdlijnen. Ook heeft mr. Silvius verklaard dat hij volledig vrij staat ten opzichte van de beide schuldenaren, de groep waartoe de schuldenaren behoren en verdere stakeholders.
De aangewezen herstructureringsdeskundige dient binnen een week na zijn aanwijzing een plan van aanpak en bijbehorende begroting aan de rechtbank te zenden. Voorts heeft de rechtbank bepaald dat de kosten van de herstructureringsdeskundige ten laste komen van beide schuldenaren, terwijl deze zekerheid dienen te stellen voor de betaling van deze kosten voor aanvang van de werkzaamheden van de herstructureringsdeskundige.
