Meer gepubliceerde uitspraken goede zaak, maar zónder standaardmatig vonnis
In de NRC van 31 mei jl. brak de voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, Henk Naves, een lans voor veel meer online publicatie van rechterlijke uitspraken. Op dit moment wordt slechts 5% gepubliceerd, terwijl dat volgens Naves eerder driekwart moet worden. De NVvR, de beroepsvereniging van rechters en officieren van justitie, deelt deze wens. De suggestie om ‘meer standaardmatig’ te schrijven, moet echter snel van tafel.
Het werk van rechters en officieren van justitie heeft grote maatschappelijke betekenis en moet daarom zichtbaar, vindbaar en transparant zijn. Een complicerende factor voor het op rechtspraak.nl publiceren van uitspraken is de vereiste anonimisering, omdat mensen – slachtoffers, getuigen en verdachten - niet zomaar online met naam en toenaam vindbaar mogen zijn. Om het percentage gepubliceerde uitspraken te kunnen opvoeren, moet er dus tijd en geld geïnvesteerd worden. Dat erkent Naves, die aantekent dat hiervoor weliswaar slimme software beschikbaar is, maar dat er nog steeds handmatig veel werk te verzetten zal zijn.
‘Meer standaardmatig’ schrijven?
Vervolgens lijkt Naves te opperen dat rechters hun werk ‘meer standaardmatig’ moeten opschrijven, zodat de uitspraken makkelijker geanonimiseerd kunnen worden. Dat is, zeker na de lessen die we geleerd hebben van de toeslagenaffaire, de verkeerde afslag. Rechters moeten – én willen – niet gaan stempelen, ook al is dat soms makkelijker voor de bedrijfsvoering. Wie met de rechter te maken krijgt, moet écht gehoord worden. Alle omstandigheden die van belang zijn moeten daarbij door de rechter betrokken worden; ook de individuele omstandigheden. En omdat een rechter spreekt via zijn of haar vonnis, hoort dat thuis in de uitspraak. Daarbij, wie meer uitspraken wil publiceren waar minder in staat, lijkt meer oog te hebben voor de cijfers dan voor de betekenis van iedere uitspraak. Het zou goed zijn als de voorzitter van de Raad dit misverstand gauw uit de wereld helpt.
Lees hier de publicatie in de NRC.