Eerste stap naar constitutionele toetsing door de rechter

Wat het kabinet betreft wordt constitutionele toetsing mogelijk. Het gaat daarbij om toetsing aan een aantal met name genoemde grondwetsbepalingen. Alle rechters zullen daaraan mogen toetsen, het kabinet kiest niet voor een apart constitutioneel hof.

Delen:

Dat blijkt uit de hoofdlijnenbrief die minister Bruins Slot (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en minister Weerwind (Rechtsbescherming), naar de Tweede en Eerste Kamer hebben gestuurd.

Toetsingsverbod

Eens in de zoveel tijd laait het debat over constitutionele toetsing – beoordeling door de rechter of wetten in overeenstemming zijn met de Grondwet – weer op. Het toetsingsverbod van artikel 120 van de Grondwet (“De rechter treedt niet in de beoordeling van de grondwettigheid van wetten en verdragen”), staat daaraan in de weg. Voorstellen tot schrapping of aanpassing van artikel 120 waren tot nu toe niet succesvol.

Betere rechtsbescherming

In het coalitieakkoord werd afgelopen december aangekondigd dat kabinet Rutte-IV de uitwerking van constitutionele toetsing “ter hand zou nemen”. Volgens het kabinet draagt dergelijke toetsing bij aan een betere rechtsbescherming van burgers ten opzichte van de overheid. De hoofdlijnenbrief is een eerste stap in de richting van een dergelijke toetsing. Over de precieze invulling van die toetsing willen de ministers op basis van de brief in debat gaan met beide Kamers.

Alle rechters

In de brief worden de voorkeur van het kabinet én de alternatieven uitgebreid toegelicht. De variant die het kabinet het liefst ziet is die van ‘gespreide toetsing’ aan een aantal met name genoemde grondwetsbepalingen op het gebied van vrijheidsrechten (de klassieke grondrechten). De rechter kan dan in een bindend oordeel in een concreet aan hem voorgelegd geval een wet of wetsbepaling buiten toepassing laten wegens strijd met de Grondwet. Gespreide toetsing houdt in dat burgers bij elke rechter terechtkunnen voor de grondwettelijke toetsing van wetten, en niet alleen bij een constitutioneel hof.

Rechters positief

Onlangs bleek dat rechters voorstanders zijn van invoering van constitutionele toetsing. De ministers Bruins Slot en Weerwind hadden zowel de Raad voor de rechtspraak als de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State Raad van State om hun zienswijze over dit onderwerp gevraagd. Beiden lieten weten positief te staan tegenover constitutionele toetsing.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven