Beroepsgeheim en verschoningsrecht voor advocaten bij grensoverschrijdende fiscale constructies
De kennisgevingsplicht op grond van de Europese DAC6-richtlijn is in strijd met het recht op eerbiediging van de communicatie tussen een advocaat en zijn cliënt. Dat blijkt uit een recente uitspraak van het Europese Hof van Justitie.
De Mandatory Disclosure Rules (MDR of DAC6) verplichten intermediairs om mogelijk agressieve grensoverschrijdende fiscale planningsconstructies te melden bij de Belastingdienst. Dit met als doel om belastingontwijking tegen te gaan. Advocaten die als intermediair kwalificeren, zijn van de meldplicht uitgezonderd.
Een advocaat-intermediair moest – tot de uitspraak van het Europese Hof op 8 december jl. – wel eventuele andere intermediairs onverwijld in kennis stellen van hun meldingsverplichtingen. Dit heeft tot gevolg dat die andere intermediairs op de hoogte worden gesteld van de identiteit van de advocaat, van diens beoordeling dat de betrokken fiscale constructie moet worden gemeld en van het feit dat hij daarover is geraadpleegd. Deze kennisgevingsplicht vloeit ook voort uit DAC6.
Op 8 december 2022 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie – op verzoek van het Belgische Grondwettelijk Hof – een prejudiciële uitspraak gedaan. De zaak draaide om de omvang van de bescherming van het beroepsgeheim van advocaten die als intermediair betrokken zijn bij fiscale constructies en de kennisgevingsplicht die op hen rust krachtens DAC6. Het Hof oordeelt dat de kennisgevingsplicht niet noodzakelijk is en dus in strijd is met het recht op eerbiediging van de communicatie tussen een advocaat en zijn cliënt.
DAC6 is geïmplementeerd in de Wet op de internationale bijstandsverlening bij de heffing van belastingen. Over de implicaties van deze uitspraak voor de advocatuur in Nederland voert de NOvA overleg met het ministerie van Financiën.
Meer informatie
- Uitspraak Europese Hof van Justitie, 8 december 2022
- Perscommuniqué Hof van Justitie, 8 december 2022
- Meldingsplicht grensoverschrijdende constructies respecteert verschoningsrecht advocaten (NOvA, 15 juli 2019)
- De meldplicht en het verschoningsrecht bij grensoverschrijdende constructies (NOvA, 15 juli 2019)
- Wetgevingsadvies Wijziging van de wet op de internationale bijstandsverlening bij de heffing van belastingen in verband met de implementatie van richtlijn (EU) 2018/822 (NOvA / adviescommissie belastingrecht, 30 januari 2019)
- Europese richtlijn 2018/822