Nieuw: rechter veroordeelt zichzelf

Langer dan vier jaar procederen tegen de Staat? Nieuw: eis schadevergoeding. Ook de Centrale Raad van Beroep is nu over de brug. Deze veroordeelde zichzelf (lees 3.9) wegens “te lange behandelingsduur”.

Een WAO-gerechtigde uit Spanje moest zes jaar en drie maanden wachten op een eindbeslissing. Vier jaar en twee maanden voor de hele procedure moeten genoeg zijn, vindt de CRvB. De uitkeringsinstantie mag voortaan maar een half jaar doen over het bezwaar. De rechtbank anderhalf jaar over het beroep. De Centrale Raad geeft zichzelf ruimhartig twee jaar voor het hoger beroep.

Deze burger kreeg 2500 euro mee. Twee van de vier hoogste bestuursrechters kennen de burger voortaan 500 euro per half jaar toe wegens “overschrijding van de redelijke termijn”. Eerder was het de Raad van State die een Amelandse pomphouder na zestien jaar procederen schadeloos stelde.

Het is een voorbeeld van de lange arm van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens. Net als de Raad van State leest de Centrale Raad in artikel 6 van het EVRM, het recht op een fair trial, dat processen binnen een redelijke termijn verplicht afgelopen moeten zijn. Alleen gaat het in art. 6  over strafprocessen: een ‘ingestelde vervolging’. Noch de Amelandse pomphouder noch de Spaanse WAO-gerechtigde werden echter strafrechtelijk vervolgd. Zij maakten zelf bezwaar tegen een overheidsbeslissing. Maar kennelijk zien deze twee hoogste bestuursrechter daarin geen beperking. Zij leggen ruimhartig uit.

Tot midden vorig jaar verwees de bestuursrechter de burger die te lang moest procederen voor een schadevergoeding naar de civiele rechter met de boodschap ‘dien uw eis tegen de Staat maar daar in’. Maar ook daar heeft het EVRM bijgestuurd. Artikel 13 geeft de burger recht op een ‘daadwerkelijk’ rechtsmiddel. En de bestuursrechter vindt nu zelf ook dat je dat de burger niet kan aandoen. Dus regelt hij het voortaan zelf, aan de hand van Straatsburgse normen. De Europese rechters geven stevige vergoedingen als het misloopt. Tot wel 2000 euro per jaar als de burger een ‘zwaarwegend belang’ heeft. Maar uit Scordino tegen Italie concludeert de Centrale Raad dat Straatsburg genoeg ruimte laat om de Nederlandse traditie van lagere vergoedingen in stand te houden. 1000 euro per jaar moet dus genoeg zijn.

In hoeverre oordeelt de rechter hier in eigen zaak? Ofwel ‘iudex in sua causa’ wat helemaal niet hoort? Immers, de hoogste bestuursrechter claimt voor zichzelf de helft van de totale procesduur, beslist zelf of het zich daaraan hield en stelt Europese schadenormen naar eigen inzicht naar beneden bij. Waarna de Staat (justitie of binnenlandse zaken) voor de schade moet opdraaien die de rechter zelf mee hielp veroorzaken. Of is dat spijkers op laag water zoeken? Er lijkt in ieder geval een trend zichtbaar waarin de bestuursrechter meer beslissingen durft te nemen die rechtstreekse gevolgen hebben voor de staat.

Reageren? Nuanceren en argumenteren verplicht. Met achternaam, geen pseudoniem.

naschrift: nieuwe posting op dit blog volgt op 24 februari


Reageren: