Nederlands Juristenblad

Uitgever Wolters Kluwer
Tijdschrift Nederlands Juristenblad
Datum 17-10-2018
Aflevering 35 De staat van het recht
RubriekKronieken
TitelKroniek van het vermogensrecht
CiteertitelNJB 2018/1866
SamenvattingDoemdenken of opgewekt dwarsliggen in het recht? Vrolijke rechtswetenschap en rechtstoepassing, of juist met pessimisme het juridisch debat in? In deze kroniek vermogensrecht staat het plezier in het denken over de juridische werkelijkheid – zoals altijd – voorop. Er is ruimte voor teleurstelling, maar ook voor innovatie. Weinig turbulent, maar onderweg naar morgen.
Auteur(s)T.H.M. van Wechem , J.G.J. Rinkes
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het algemeen bestuursrecht
CiteertitelNJB 2018/1867
SamenvattingHoe moet in het bestuursrecht worden omgegaan met digitalisering? Die vraag is zowel door de Afdeling advisering als de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State op de voorgrond gezet. In deze kroniekperiode zijn er daarnaast richtinggevende uitspraken over klassieke bestuursrechtelijke begrippen en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur gedaan, ook op het terrein van toezicht en handhaving. De aandacht voor rechtseenheid blijkt uit de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep over b-organen. Ook de al eerder waarneembare intensivering van de rechterlijke toetsing met verscherpte aandacht voor maatwerk in individuele gevallen zet zich door, zo blijkt uit conclusies en principiële uitspraken die het bespreken meer dan waard zijn.
Auteur(s)C.A. Geleijnse , J. Heinrich , J. Bootsma
LinkVolledige tekst artikel (Stibbeblog.nl)
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het straf(proces)recht
CiteertitelNJB 2018/1868
SamenvattingIn deze kroniekperiode gaat het behoorlijk vaak om geld. Geld voor rechtspraak, het afnemen van criminele opbrengsten en vergoeding van schade en kosten na een goede afloop van de strafzaak en proceseconomische afwegingen. Veel te doen was er om de schikking die het Openbaar Ministerie trof met ING Bank N.V. De bank betaalt een recordboete van € 675 miljoen en een bedrag van € 100 miljoen aan te ontnemen wederrechtelijk verkregen voordeel. Op het gebied van wetgeving is ter consultatie aangeboden o.a. de Wet herwaardering strafbaarstelling actuele delictsvormen en traden de Implementatiewet vierde anti-witwasrichtlijn en het Zestiende Protocol bij het EVRM in werking. Niet alleen ten aanzien van de gefinancierde rechtsbijstand voor de sociale advocatuur is het allang geen vetpot meer. Ook de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVVR) luidt de noodklok. De Hoge Raad wees een zeer belangrijk arrest over de inhoud van voorwaardelijke opzet. Het regende bovendien overzichtsarresten en cassaties in belang der wet in de kroniekperiode.
Auteur(s)J.S. Nan
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het burgerlijk procesrecht
CiteertitelNJB 2018/1869
SamenvattingDe vorige kroniek sloten wij af met het uitspreken van de verwachting dat rond deze tijd de eerste storm rond de inwerkingtreding van KEI zou zijn gaan liggen. Dat het weer zich niet altijd betrouwbaar laat voorspellen, is afgelopen jaar gebleken. Door budgetoverschrijdingen werd KEI ‘on hold’ gezet voordat we goed en wel zijn begonnen. Het zijn duidelijk woelige tijden voor de rechtspraak. De initiatieven voor modernisering, vereenvoudiging en herziening van het civiele procesrecht volgen elkaar in rap tempo op. Tegelijkertijd wordt de financiering van de rechtspraak een steeds groter punt van zorg. Hoog tijd voor een nieuw overzicht van de rechtspraak en de belangrijkste ontwikkelingen in het afgelopen jaar.
Auteur(s)M.H. de Boer , M.V.E.E. de Monchy
LinkVolledige tekst artikel (ysquare.nl)
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het constitutioneel recht
CiteertitelNJB 2018/1870
SamenvattingReferendum exit? Constitutionele toetsing in de ijskast? In deze kroniek van het constitutionele recht proberen we de constitutionele ‘highlights’ van het afgelopen jaar zo goed mogelijk in kaart te brengen. Ondanks de geschetste constitutionele ontwikkelingen kunnen we vaststellen dat er in de kern van ons constitutionele bestel juist niet veel is gewijzigd. De echte constitutionele veranderingen vinden doorgaans buiten de klassieke kaders van de formele Grondwetswijziging plaats. Het laatste woord hierover is nog niet gezegd, zeker niet nu de staatscommissie Parlementair Stelsel in haar voorlopig rapport juist pleit voor de invoering van een correctief referendum en een vorm van constitutionele toetsing. Dit neemt echter niet weg dat in de kroniek zo nu en dan sprake is van turbulentie, zoals in de Koninkrijksrelaties en de onder (hoog)spanning staande verhoudingen binnen de Europese Unie als het gaat om de kernwaarden van de rechtsstaat in Hongarije en Polen. En dan hebben we het nog niet over de precieze gevolgen van de Brexit. Voldoende voer voor deze kroniek.
Auteur(s)M.L. van Emmerik , H.M.T.D. ten Napel , J. Uzman
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het personen- en familierecht
CiteertitelNJB 2018/1871
SamenvattingDe Eerste Evaluatie van de Jeugdwet, waaraan wetenschappers van acht verschillende instellingen hebben gewerkt, heeft het licht gezien. Het wetsvoorstel woonplaatsbeginsel, dat zou moet voorkomen dat gemeenten de verantwoordelijkheid voor kostbare jeugdhulp onderling betwisten, is in consultatie gegeven. De Hoge Raad heeft vernieuwende uitspraken gedaan over de nationaliteitsgevolgen van erkenning en over de geschillenregeling op Aruba als ouders het oneens zijn over de familienaam van hun kind, en daarnaast een baanbrekende uitspraak over de bevoegdheid van de rechter inzake nevenbeschikkingen, ook als deze rechter niet bevoegd is om de echtscheiding uit te spreken. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft vastgehouden aan zijn oordeel dat huwelijk en geregistreerd partnerschap weliswaar anders maar gelijkwaardig zijn.
Auteur(s)C.J. Forder , M.J. Vonk
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het belastingrecht
CiteertitelNJB 2018/1872
SamenvattingDe op stapel staande veranderingen die particuliere belastingplichtigen raken, lijken beperkt. De tarieven in de inkomstenbelasting worden verlaagd. De belastingdruk op consumptie zal toenemen als gevolg van de verhoging van het verlaagde btw-tarief van 6% naar 9%. Verder is onlangs in de wet vastgelegd dat de aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld – de zogenoemde Wet Hillen – met ingang van 1 januari 2019 wordt afgebouwd. Andere onderwerpen in deze kroniek zijn actualiteiten op het terrein van de vermogensrendementsheffing, de omzetbelasting alsmede de verhuurderheffing, en een effectief gebleken regeling in de schenkbelasting.
Auteur(s)L.J.A. Pieterse
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het migratierecht
CiteertitelNJB 2018/1873
SamenvattingIn deze kroniek wordt onder meer aandacht besteed aan de verdergaande bewaking van de buiten- en binnengrenzen van Europa, de veranderde rechtspositie van criminele vreemdelingen, de op stapel staande wijzigingen van het Europees asielrecht en het verlagen van de waarborgen van de Nederlandse asielprocedure tot het Europees minimum. Uit de recente ontwikkelingen blijkt dat we in Nederland en Europa telkens weer geneigd zijn om de teugels van het migratierecht nog wat verder aan te trekken. Wat zal, gelet hierop, het komende jaar brengen?
Auteur(s)H. Battjes , P. Boeles , E.R. Brouwer , A.M. Reneman , C.H. Slingenberg , T.P. Spijkerboer , M.C. Stronks
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het Europees strafrecht
CiteertitelNJB 2018/1874
SamenvattingDe vorige kroniek Europees strafrecht verscheen in 2016. Toen schreef ik dat de Europese Unie geopolitiek zwaar onder druk stond. Dat is nog steeds zo. Tegelijkertijd kenmerkte de afgelopen periode zich door flinke wetgevende bedrijvigheid en een zich steeds verder ontwikkelende rechtspraak, waarin met name het Hof van Justitie gestaag werkt aan de nadere contouren van de Ruimte van Vrijheid, Veiligheid en Recht. Er waren dus de nodige conflicten, maar ook veel signalen die het enorme belang van Europese strafrechtelijke samenwerking benadrukken. In deze kroniek komen achtereenvolgens aan de orde: Brexit, de rechtstatelijke situatie in een aantal lidstaten en de gevolgen ervan voor de strafrechtelijke samenwerking, de impact van het Handvest en de verdedigingsrichtlijnen op het nationale strafprocesrecht, de oprichting van het EOM en de Nederlandse deelname eraan, de overlevering, het voorstel voor een Europees vertrekkings- en bewaringsbevel en, tenslotte, als uitleiding de link tussen dit alles en Modernisering strafvordering.
Auteur(s)M.J.J.P. Luchtman
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het omgevingsrecht
CiteertitelNJB 2018/1875
SamenvattingDeze kroniek beschrijft de hoofdlijnen van de ontwikkelingen in het omgevingsrecht in de periode 1 oktober 2016 tot 1 oktober 2018. De nadruk ligt op ontwikkelingen die voor een brede groep juristen van belang zijn. Veel aandacht gaat uit naar de komende Omgevingswet die het gehele rechtsgebied ingrijpend zal veranderen. Daarnaast komen enkele opvallende ontwikkelingen in de rechtspraak aan de orde.
Auteur(s)B.J. Schueler
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het sociaal recht
CiteertitelNJB 2018/1876
SamenvattingDe Hoge Raad was dit jaar zeer actief met het uitleggen, aanvullen en voor een deel aanpassen van het Wwz-ontslagrecht. Met een aantal baanbrekende uitspraken. Ook de wetgever heeft plannen: de Wet arbeidsmarkt in balans gaat voor veel veranderingen zorgen. In deze kroniek staan het ontslagrecht en de rechtspraak daarover centraal, met een aantal uitstapjes naar onder andere het cao-recht, het Europese recht en de #Metoo-problematiek.
Auteur(s)B. Barentsen , S.F. Sagel
Artikel aanvragenVia Praktizijn