Ars Aequi

Uitgever Stichting Ars Aequi
Tijdschrift Ars Aequi
Datum 14-05-2013
Aflevering 5
RubriekRedactioneel
TitelDe eeuwige stem van de verdachte
CiteertitelAA 2013, 349
SamenvattingIn de maatschappij klinkt een steeds luidere roep om externe openbaarheid in de rechtspraak. Men neigt aan deze roep steeds meer gehoor te geven. Dit komt onder meer naar voren in de bundel Speelruimte voor transparantere rechtspraak, die in januari 2013 verscheen als verkennend rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (Amsterdam: Amsterdam University Press 2013). Daarnaast kan worden gewezen op de meest recente persrichtlijn van de Raad voor de rechtspraak (beschikbaar via www.rechtspraak.nl), die per 1 maart 2013 de oude richtlijn heeft vervangen. Nieuw is onder meer dat de stem van de verdachte in de rechtszaal in beginsel ook zonder zijn toestemming door journalisten mag worden opgenomen.
Auteur(s)L. van den Berge , M. Neekilappillai
Pagina349-349
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekBijzondere boeken
TitelRechtsdenken als kunst: de ars aequi-maatstaf
CiteertitelAA 2013, 350
SamenvattingVan schilders wordt soms gezegd dat zij tot een bepaalde school behoren en programmaboekjes van concerten vermelden wel eens bij welke leermeester de musici hun opleiding hebben genoten. Ik kan geen muzieknoot lezen en beschik evenmin over enig tekentalent, maar ik heb ook een vak geleerd: jurist. Tot welke school kan ik worden gerekend en door welke leermeester ben ik opgeleid? Deze vragen kwamen bij mij op toen ik door de redactie van Ars Aequi werd uitgenodigd om in een persoonlijk getint verhaal toe te lichten hoe mijn vorming tot jurist is verlopen, en vooral 'welk boek voor mijn rechtsdenken van beslissende invloed is geweest'.
Auteur(s)M. Polak
Pagina350-351
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekAmuse
TitelDonkere wolken boven het recht
CiteertitelAA 2013, 352
SamenvattingWitte rook. Misschien is deze er al lang en weet iedereen dus inmiddels wie de nieuwe Paus is. Op het moment dat ik dit schrijf, heeft Benedictus XVI net per helikopter Vaticaanstad verlaten om er daar als topman van rooms-katholieke kerk in ieder geval niet meer terug te keren. Zijn vertrek bracht mij even terug naar het najaar van 2008. Ik schreef toen onder de kop 'Geld is een illusie' een redactioneel voor Aansprakelijkheid, Verzekering & Schade.
Auteur(s)T. Hartlief
Pagina352-354
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekVerdieping
TitelDe Europese Unie en nationale soevereiniteit
CiteertitelAA 2013, 355
SamenvattingNationale soevereiniteit is de laatste jaren een hot item geworden in het politieke en maatschappelijke debat. Velen zijn ervan overtuigd geraakt dat de ontwikkeling van de EU de nationale soevereiniteit steeds meer uitholt. De roep om behoud van nationale soevereiniteit klinkt niet alleen van de kant van politici, maar ook van wetenschappers, onder wie juristen, economen en politicologen.
Auteur(s)T. van den Brink , L. Senden
Pagina355-370
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekColumn
TitelRechter of wetgever
CiteertitelAA 2013, 371
SamenvattingIn zijn Groningse inaugurele rede Waarschuwen voor termijnen (Den Haag: Boom 2012, 105 p.) houdt Albert Verheij een pleidooi voor een informatieplicht met betrekking tot verjarings- en vervaltermijnen. Het mag niet meer voorkomen dat iemand die aanspraak kan maken op het medehuurderschap uit de woning wordt gezet omdat hij niet wist dat hij zich om medehuurder te worden ex art. 7:268 lid 2 BW bij de kantonrechter diende te melden. Hoe af te dwingen dat de verhuurder hierop wijst? Verheij bepleit geen nieuwe wetgeving, maar wil het opleggen van een waarschuwingsplicht aan de rechter overlaten.
Auteur(s)E. Hondius
Pagina371-371
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekOpinie
TitelAnne Frank is van mij
CiteertitelAA 2013, 372
SamenvattingTwee stichtingen strijden om de hegemonie over Anne Frank-merken. Goededoelenclubs of niet, op hun gekissebis over wie de nagedachtenis van Anne Frank mag propageren, zit niemand te wachten. Hun conflict is wel een uitgelezen aanleiding om te discussiėren over heikele onderwerpen. Zo is het vreemd dat bekende boektitels als Het Achterhuis na de periode van auteursrechtelijke bescherming opnieuw van een gebruiksmonopolie kunnen worden voorzien - als merk. En we hebben het hier over een beroemde persoon uit de vaderlandse geschiedenis, in dit geval tevens een symbool van de Holocaust. Wat doen claims op het alleenrecht daar eigenlijk? De auteur voelt steeds meer voor een 'witte lijst' met tekens die vrij dienen te blijven van merkpretenties. Daar knapt de samenleving van op.
Auteur(s)C. van Woensel
Pagina372-377
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekVerdieping
TitelHet derde voorstel tot een 'technisch neutrale' wijziging van artikel 13 Gw
CiteertitelAA 2013, 378
SamenvattingDe Commissie-Thomassen had tot opdracht een Grondwetsvoorstel in Jip en Janneke-taal te maken en ook de grondrechten die over informatietechnologie gaan (de artikelen 7-13 Gw) te moderniseren. De Commissie bracht in 2011 een verdeeld advies uit. Daarvan is nu een voorstel tot wijziging van artikel 13 (brief- en telefoongeheim) overgebleven. Een voorontwerp zal vermoedelijk dit jaar gevolgd worden door een definitief voorstel aan de Tweede Kamer. Dit artikel onderwerpt het voorontwerp en het voorstel van de Commissie aan een kritische analyse.
Auteur(s)E.J. Dommering
Pagina378-385
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekOpinie
TitelOmstreden rechtspraak en rechters-plaatsvervangers
CiteertitelAA 2013, 386
SamenvattingNaar aanleiding van een omstreden uitspraak van de Rechtbank Breda kwam recent aan de orde dat een grotere terughoudendheid bij de inzet van rechters-plaatsvervangers gepast zou zijn. De aandacht voor rechter-plaatsvervangers in dit verband is echter niet op zijn plaats; de discussie zou zich moeten richten op de interne en onderlinge cultuur van rechterlijke colleges.
Auteur(s)L. de Groot-van Leeuwen
Pagina386-388
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekColumn
TitelDamnatio memoriae in Moskou
CiteertitelAA 2013, 389
SamenvattingOp 16 november 2009 overleed de Russische advocaat Sergei Magnitski onder op zijn zachtst gezegd verdachte omstandigheden in een Moskouse gevangenis. Hij werd opgepakt kort nadat hij een grootschalige fraude met belastinggeld door politieagenten bekend had gemaakt. Het Openbaar ministerie verdacht Magnitski zelf van belastingontduiking en fraude en liet hem inrekenen. In maart 2013, ruim drie haar na zijn dood, begint een strafproces tegen hem. Het zou gaan p, het eerste Russische strafproces tegen een dode.
Auteur(s)J. Jansen
Pagina389-389
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekAnnotatie
TitelDe wind in de zeilen voor windenergie of toch niet helemaal?
CiteertitelAA 2013, 390
SamenvattingWeigering door Provinciale Staten van Overijssel om een inpassingsplan vast te stellen ten behoeve van de bouw van een windturbinepark. Zoekgebieden voor opwekking van duurzame energie. Betekenis provinciale Omgevingsvisie en Omgevingsverordening voor belangenafweging. Vaststellen inpassingsplan is discretionaire bevoegdheid.
Auteur(s)A.G.A. Nijmeijer
Pagina390-392
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekRode draad
TitelDe historische ontwikkeling van het leerstuk van nadeelcompensatie
CiteertitelAA 2013, 393
SamenvattingOp het eerste gezicht lijkt nadeelcompensatie typisch een leerstuk dat een vleesgeworden uitwas van de huidige samenleving vormt. Een samenleving waarin ieder risico vermeden moet worden en het adagium 'pech moet weg' hoogtij viert.
Auteur(s)L. de Jongh
Pagina393-398
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekRode draad
TitelJustinianus' valbijl, de duplum-regel van C. 7,47
CiteertitelAA 2013, 399
SamenvattingKeizer Justinianus vaardigde in 531 een regel ter begrenzing van schadevergoeding uit die nog lang daarna van toepassing is geweest. Het gaat om de zogenaamde 'duplum-regel' van codex 7,47. In dit artikel wordt deze regel en zijn doorwerking in de Europese rechtsgeschiedenis besproken.
Auteur(s)H.J. van Kralingen
Pagina399-408
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekLiteratuur
TitelP.S. Bakker, Redelijkheid en billijkheid als gedragsnorm, Deventer: Kluwer 2012
CiteertitelAA 2013, 409
SamenvattingOver het maatschappelijk redelijkheidsgebod en de verplichting om rekening te houden met elkaars gerechtvaardigde belangen.
Auteur(s)S. Bakker
Pagina409-413
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekLiteratuur
TitelR.J. van der Weijden, De faillissementspauline, Deventer: Kluwer 2012
CiteertitelAA 2013, 414
SamenvattingDe actio paulina is de enige rechtsfiguur die heden ten dage nog door middel van haar Latijnse benaming wordt aangeduid. De figuur is tamelijk complex, maar zeer actueel, zeker in tijden waarin faillissementen en lege boedels aan de orde van de dag zijn. Van der Weijden maakt in zijn inleiding het belang van het onderwerp kernachtig duidelijk.
Pagina414-414
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekLiteratuur
TitelF.A. van Tilburg, Effecten van civielrechtelijke aansprakelijkheid op openbare-ordebeleid, Deventer: Kluwer 2012
CiteertitelAA 2013, 414
SamenvattingHet aansprakelijkheidsrecht wordt vaak gezien als sluitstuk van het privaatrecht, als repressief middel. Op bepaald gedrag wordt gereageerd door middel van aansprakelijkheid. Tegelijkertijd wordt algemeen ook de preventieve werking als doel van het aansprakelijkheidsrecht gezien. Dreigende aansprakelijkheid kan een omstandigheid zijn waarmee een rechtssubject rekening houdt bij de bepaling van zijn gedrag en een eerdere confrontatie met aansprakelijkheid zal leiden tot gedragsaanpassing.
Pagina414-415
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekLiteratuur
TitelD. Penna, The Byzantine Imperial Acts to Venice, Pisa and Genoa, 10th-12th Centuries. A Comparative Legal Study, Den Haag: Eleven Publishing 2012
CiteertitelAA 2013, 415
SamenvattingAan de Rijksuniversiteit Groningen bestaat een lange traditie van onderwijs in en onderzoek naar het Byzantijnse recht. De Groningse universiteit heeft deze traditie in het bijzonder te danken aan de kleurrijke rechtshistoricus en dichter H.J. Scheltema (1906-1981), die bij het afleggen van mondelinge tentamens studenten naar verluidt ontving gekleed in niets meer dan een zwembroek waarna hij de veel netter geklede studenten wegstuurde met het verzoek iets luchtigers aan te trekken. Bij de tweede ontvangst deed hij de deur open in smoking.
Pagina415-416
Artikel aanvragenVia Praktizijn