Nederlands Juristenblad

Uitgever Wolters Kluwer
Tijdschrift Nederlands Juristenblad
Datum 13-10-2016
Aflevering 35 De staat van het recht
RubriekKronieken
TitelKroniek van het vermogensrecht
CiteertitelNJB 2016/1811
SamenvattingDe Hoge Raad heeft het afgelopen jaar relatief weinig arresten op het gebied van het vermogensrecht gewezen; veel zaken betroffen vooral het procesrecht. In deze kroniek worden de belangrijkste uitspraken aangestipt, geordend in de hoofdcategorieën algemeen vermogensrecht, overeenkomstenrecht, schade- vergoeding en aansprakelijkheid, goederenrecht en een aparte paragraaf voor piramides en verjaring. Ook wordt daarbij telkens de nieuw verschenen literatuur vermeld. Over het geheel genomen was het business as usual, rechtsvorming op kleine schaal en stapsgewijze wetenschappelijke vooruitgang.
Auteur(s)T.F.E. Tjong Tjin Tai
Pagina2513-2521
LinkVolledige tekst artikel (uvt.nl)
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het straf(proces)recht
CiteertitelNJB 2016/1812
SamenvattingHardheid en zuinigheid lijken nog steeds de leidende beginselen die het handelen van het Ministerie van Veiligheid en Justitie bepalen. Van het eerste zien we voorbeelden in het uitvoering geven aan Straatsburgse jurisprudentie over bijvoorbeeld de levenslange gevangenisstraf. Van het tweede in de uitvoering van het recht op rechtsbijstand, maar ook in de operatie om tot een nieuw Wetboek van Strafvordering te komen waarbij het Leitmotiv efficiency lijkt te zijn. De Hoge Raad geeft weliswaar nuttige overzichtsarresten maar meer oog voor fouten van de feitenrechter zou niet misstaan.
Auteur(s)J.S. Nan
Pagina2522-2534
LinkVolledige tekst artikel (wlaws.com)
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het algemeen bestuursrecht
CiteertitelNJB 2016/1813
SamenvattingHet Wetsvoorstel open overheid is door de Tweede Kamer aangenomen, het Wetsvoorstel organisatie hoogste bestuursrechtspraak ligt ter behandeling in de Tweede Kamer en digitaal procederen (KEI) gaat echt van start. De rechtsstaat moet geen sluitpost zijn van besluitvorming is de kop die de Raad van State meegeeft aan het persbericht bij het jaarverslag 2015. De indringendheid van de toetsing door de rechter krijgt in het jaarverslag en in concrete uitspraken de aandacht. De zomer werd afgesloten met het rapport van de Commissie rechtseenheid bestuursrecht, over rechtseenheid tussen de Hoge Raad en de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Er zijn dus genoeg ontwikkelingen om in deze kroniek op een rij te zetten. De auteurs voegen daar een overzicht van jurisprudentie en publicaties over de kernbegrippen van de Awb en op het gebied van toezicht en handhaving van deze kroniekperiode aan toe.
Auteur(s)A.J. Boorsma , J. Bootsma , C.A. Geleijnse
Pagina2535-2545
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het burgerlijk procesrecht
CiteertitelNJB 2016/1814
SamenvattingHet burgerlijk procesrecht was het afgelopen jaar weer een relatief rustig bezit. Desondanks heeft de Hoge Raad zich over talloze kwesties mogen uitlaten. De belangrijkste daarvan worden in deze kroniek aangestipt, zodat de lezer na lezing weer grotendeels bij is. Dit zou overigens wel eens het laatste jaar van relatieve rust kunnen zijn. Vanaf 1 februari 2017 begint de geleidelijke invoering van de wetgeving rond KEI. Aangenomen mag worden dat die nieuwe wetgeving vanaf dag één tot tal van vragen en discussiepunten gaat leiden. De rechterlijke macht en de advocatuur mogen wat dat betreft dus de borst nat maken.
Auteur(s)M. Ynzonides , M.H. de Boer
Pagina2546-2560
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het Nederlands en Europees constitutioneel recht
CiteertitelNJB 2016/1815
SamenvattingIn welk teken stond het afgelopen constitutionele jaar? Zeker in dat van de veranderingen in democratische verwachtingen. Nieuwe vragen naar de legitimiteit van het zo heel anders geworden overheidsbestuur dienen zich aan. Andere vragen, verwachtingen en eisen aan het democratisch bestuur dan die waarop aloude democratische instituten (vertegenwoordigende democratie, periodieke algemene verkiezingen, participatie- en consultatiearrangementen en regels over transparantie en openbaarheid) een bevredigend antwoord kunnen geven. De democratie is op drift. En het is moeilijk te voorspellen welke kant we opdrijven, noch goed te ijken hoe acuut of structureel het probleem is. De geschiedenis zal leren wat er aan het gebeuren was in 2015 en 2016, de auteurs houden het er op dat niet zozeer de democratische instellingen versleten zijn, of dat de representatieve democratie op zijn laatste benen loopt, maar dat vooral onze verwachtingen ervan zijn veranderd, veel hoger zijn geworden; soms zelfs onrealistisch hoog.
Auteur(s)M.L. van Emmerik , J. Uzman , W.J.M. Voermans
Pagina2561-2571
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het personen- en familierecht
CiteertitelNJB 2016/1816
SamenvattingDe Jeugdwet en de Wet herziening kinderbeschermingsmaatregelen traden onlangs in werking waarbij een aantal knelpunten zichtbaar werden. Daarnaast ontwikkelde en verfijnde het Europese Hof zijn regels over de procesrechtelijke bescherming in kinderbeschermingszaken. Minderjarigen werden op onrechtmatige wijze in gesloten jeugdzorginstellingen opgesloten. De Hoge Raad bedacht een termijn voor het inleiden van procedures gericht op erkenning van een kind, als de moeder daartoe geen toestemming heeft gegeven of een andere persoon het kind al heeft erkend. Treuzelende verwekkers opgelet! Vanuit de wetenschap werd een lans gebroken voor het verbinden van gevolgen aan godsdienstige plechtigheden. En een wetsvoorstel werd ingediend dat het oogmerk heeft de omgang tussen kinderen en een ouder die de andere ouder heeft gedood, aan banden te leggen.
Auteur(s)C.J. Forder
Pagina2572-2580
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het belastingrecht
CiteertitelNJB 2016/1817
SamenvattingHet is een bewogen jaar geweest op het terrein van het belastingrecht. Wat het materiële belastingrecht betreft, was daar onder meer een verlaging van de vermogensrendementsheffing voor ‘kleinere’ vermogens en bleef in het kader van de vennootschapsbelasting de beperking van de aftrek van – in de ogen van de wetgever excessieve, althans bovenmatige – rente volop in de belangstelling staan en tot rechtspraak aanleiding geven. De belastingheffing van multinationals verloopt bepaald niet zonder ophef en de Europese Commissie slaat behoorlijk om zich heen met als wapen het staatssteunverbod. Op het gebied van het formele belastingrecht breidt het arsenaal aan bevoegdheden van de fiscus zich gestaag uit en speelden verder (en onder meer) natuurlijk de ontwikkelingen aangaande de organisatie van de hoogste bestuursrechtspraak en de introductie van een prejudiciële procedure in belastingzaken.
Auteur(s)L.J.A. Pieterse
Pagina2581-2589
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het migratierecht
CiteertitelNJB 2016/1818
SamenvattingHet migratierecht stond weer volop in de steigers het afgelopen jaar. In de algemene berichtgeving leest en hoort men veel over de grenzen van Europa, de samenwerking met Turkije en de verdeling van asielzoekers over Europa. Maar ook het gezinsmigratiebeleid, de opvang van vreemdelingen zonder verblijfsrecht, de controle aan de Europese binnengrenzen, het openbareordebeleid voor vreemdelingen en vreemdelingendetentie staan onder voortdurende spanning. De hoogspanning waaronder telkens weer acute oplossingen moeten worden gevonden voor complexe en langdurige problemen loopt als een rode draad door deze kroniek.
Auteur(s)H. Battjes , P. Boeles , E.R. Brouwer , G. Cornelisse , A.M. Reneman , C.H. Slingenberg , T.P. Spijkerboer , M.C. Stronks
Pagina2590-2603
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het sociaal recht
CiteertitelNJB 2016/1819
SamenvattingNieuwe regels (Wwz, Wet DBA en decentralisering zorg) trekken hun sporen door het sociaal recht. In hoeverre die regels en hun effecten blijvertjes zijn, is de vraag. Daarnaast was er interessante rechtspraak over gelijke behandeling en over het stakingsrecht. Zoals altijd is in deze kroniek een grote plaats ingeruimd voor het ontslagrecht. Ook dit jaar vallen daar de nodige interessante zaken op te tekenen.
Auteur(s)B. Barentsen
Pagina2604-2619
LinkVolledige tekst artikel (leidenuniv.nl)
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek internationaal publiekrecht
CiteertitelNJB 2016/1820
SamenvattingDe internationale politiek zit in zwaar weer. De situaties in Syrië, de Middellandse Zee, Oost-Oekraïne en ZuidSoedan schreeuwen om een rol van het internationale recht. Is die er? Daarnaast onder meer aandacht voor de Iran-deal, de Parijse klimaatovereenkomst en, dichter bij huis, twee opmerkelijke uitspraken van de Haagse rechtbank en onrust over immuniteiten van diplomaten.
Auteur(s)N.M. Blokker , N.J. Schrijver
Pagina2620-2632
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek van het omgevingsrecht
CiteertitelNJB 2016/1821
SamenvattingEen groot deel van deze kroniek is ingeruimd voor de nieuwe Omgevingswet waarin de wetgeving over de fysieke leefomgeving wordt geïntegreerd en de concepten van de uitvoerings-AMvB’s die een en ander handen en voeten moeten gaan geven. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State deed vermeldenswaardige uitspraken, niet alleen in de Urgenda zaak en over de gaswinning. Zo werd bijvoorbeeld het relativiteitsvereiste onlangs gecorrigeerd door de hoogste bestuursrechter. Het planschade- en nadeelcompensatiedoolhof blijft voorlopig nog bestaan.
Auteur(s)G.M. van den Broek , F.A.G. Groothuijse , B.J. Schueler
Pagina2633-2646
LinkVolledige tekst artikel (milieurecht.nl)
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekKronieken
TitelKroniek technologie en recht
CiteertitelNJB 2016/1822
SamenvattingAlle traditionele rechtsgebieden zien zich inmiddels geconfronteerd met technische casuïstiek. Toch zijn er wel degelijk een aantal samenhangende (delen van) rechtsgebieden, waarvan de ontwikkeling momenteel wordt gedomineerd door technologische ontwikkelingen: de uitleg en handhaving van het auteursrecht op internet, allerlei aspecten van het privacyrecht, het recht op informatievrijheid en het aansprakelijkheids- regime voor internetbedrijven op basis van de e-Commercerichtlijn. Op het snijvlak van deze rechtsgebieden opereren grote technologiebedrijven als Google, Apple en Amazon. Deze kroniek concentreert zich op enkele grote actuele digitale thema’s.
Auteur(s)D. Verhulst , R.D. Chavannes
Pagina2647-2661
LinkVolledige tekst artikel (Weblog Remy Chavannes)
Artikel aanvragenVia Praktizijn