Milieu & Recht

Uitgever Wolters Kluwer
Tijdschrift Milieu & Recht
Datum 17-04-2023
Aflevering 3
RubriekOpinie
TitelStikstof nu ook voor de civiele rechter
CiteertitelM en R 2023/24
SamenvattingEen gang naar de civiele rechter is in het milieurecht een uitzonderlijke stap, die eigenlijk alleen gezet wordt als het door de overheid gevoerde milieubeleid tekortschiet en bestuursrechtelijke procedures geen of onvoldoende soelaas meer bieden. Dat heeft Urgenda en Milieudefensie er toe gebracht hun procedures over te traag klimaatbeleid te voeren.
Auteur(s)J. Rutteman
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekArtikelen
TitelGeen ruimte meer voor toepassing van het voorzorgsbeginsel bij de omgevingsvergunning milieu
CiteertitelM en R 2023/25
SamenvattingDe Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft in de uitspraak van 23 februari 2022 geoordeeld dat het toetsingskader voor de omgevingsvergunning milieu het bevoegd gezag niet de ruimte geeft om de vergunning uitsluitend op grond van het voorzorgsbeginsel te weigeren. Met deze uitspraak heeft de Afdeling gekozen voor een nieuwe lijn, waar inmiddels in enkele uitspraken naar is verwezen. In dit artikel bespreek ik deze nieuwe lijn.
Auteur(s)J.K. van de Poel
LinkVolledige tekst artikel (StAB.nl)
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekUit de praktijk
TitelVerantwoord ondernemen via voorgestelde Europese richtlijn? Verslag van het VMR-webinar van 30 november 2022
CiteertitelM en R 2023/26
SamenvattingIn het voorjaar van 2022 heeft de Europese Commissie een richtlijn voorgesteld met als doel ondernemingen te stimuleren bij te dragen aan de eerbiediging van mensenrechten en milieu in hun eigen activiteiten en via hun waardeketens. Tijdens dit webinar spraken Manon Wolfkamp en Lucas Roorda over de inhoud en reikwijdte van de voorgestelde richtlijn, de due diligence-verplichting en de vragen over aansprakelijkheid. De moderator was Wybe Douma.
Auteur(s)J. Bazelmans , N. Teesing
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekJurisprudentie
TitelRaad van State 19-10-2022
CiteertitelM en R 2023/27
SamenvattingRubbergranulaat op kunstgrasveld.
Samenvatting (Bron)Bij besluit van 27 november 2019 heeft het college afwijzend beslist op het verzoek van de Stichting InStrepitus om handhavend op te treden tegen het gebruik van rubbergranulaat als "infill-materiaal" voor het kunstgrasveld 3 op sportpark Dn Haaikant aan de Jac. van Vollenhovenstraat 304 te Tilburg, in gebruik bij voetbalvereniging ZIGO. Op de locatie is een sportcomplex gevestigd met diverse voetbalvelden. De gemeente Tilburg en het gemeentelijk Sportbedrijf Tilburg zijn eigenaar respectievelijk exploitant van dit sportcomplex. Voetbalvereniging ZIGO is gebruiker/huurder. In augustus en september 2018 werd kunstgrasveld 3, met gebruikmaking van rubbergranulaat als "infill-materiaal", op de locatie aangelegd door de gemeente. De stichting heeft het college verzocht om handhavend op te treden tegen het gebruik van rubbergranulaat. De stichting heeft aan haar verzoek ten grondslag gelegd dat rubbergranulaat een bodemverontreinigende stof is.
AnnotatorA.G.A. Nijmeijer
UitspraakECLI:NL:RVS:2022:2944
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekJurisprudentie
TitelRaad van State 21-12-2022
CiteertitelM en R 2023/28
SamenvattingDe passende beoordeling van het bestemmingsplan Kustzone Petten 2020 onderbouwt voldoende dat toename van stikstofdeposities geen significante effecten op Natura 2000 tot gevolg hebben.
Samenvatting (Bron)Bij besluit van 27 oktober 2020 heeft de raad van de gemeente Schagen het bestemmingsplan "Kustzone Petten 2020" vastgesteld. Het plan voorziet in de ontwikkeling van de kustzone van Petten. Daartoe voorziet het plan in 80 seizoensgebonden strandhuisjes, strandcabines en, naast het bestaande strandpaviljoen Zee & Zo, in twee nieuwe strandpaviljoens, waarvan een gericht op horeca en een op sport met horeca. In verband met de voorgenomen ontwikkeling voorziet het plan tevens in de uitbreiding van parkeerterreinen. Voorheen bestond de kust ter hoogte van het plangebied uit de "Hondsbossche en Pettemer Zeewering". De transformatie van de kust van Petten is begonnen met het projectplan "Zwakke Schakels" van het Hoogheemraadschap Noorderkwartier uit 2013. In dit kader is de Hondsbossche en Pettemer Zeewering weer veilig gemaakt door de waterkering te versterken met zand. Hierdoor heeft Petten er nieuw strand en nieuwe duinen bij gekregen. De uitvoering van de versterking is afgerond in 2015.
AnnotatorP. Mendelts
UitspraakECLI:NL:RVS:2022:3914
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekJurisprudentie
TitelHvJ EU 22-12-2022, C-61/21
CiteertitelM en R 2023/29
SamenvattingSchending van EU-rechtelijke verplichting grenswaarden voor luchtkwaliteit niet te overschrijden.
Samenvatting (Bron)Arrest van het Hof (Grote kamer) van 22 december 2022.#JP tegen Ministre de la Transition ?cologique en Premier ministre.#Prejudici?le verwijzing - Milieu - Richtlijnen 80/779/EEG, 85/203/EEG, 96/62/EG, 1999/30/EG en 2008/50/EG - Luchtkwaliteit - Grenswaarden voor zwevende deeltjes (PM10) en voor stikstofdioxide (NO2) - Overschrijding - Luchtkwaliteitsplannen - Schade die een particulier stelt te hebben geleden door luchtverslechtering ten gevolge van overschrijding van die grenswaarden - Aansprakelijkheid van de betrokken lidstaat - Voorwaarden voor die aansprakelijkheid - Voorwaarde dat het geschonden Unierechtelijk voorschrift ertoe strekt rechten toe te kennen aan benadeelde particulieren - Niet vervuld.#Zaak C-61/21.
AnnotatorC.W. Backes
UitspraakECLI:EU:C:2022:1015
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekJurisprudentie
TitelRaad van State 11-01-2023
CiteertitelM en R 2023/30
SamenvattingOmgevingsvergunning voor een uitbouw en wijzigen monument.
Samenvatting (Bron)Bij besluit van 6 juni 2019 heeft het college van burgemeester en wethouders van Wassenaar aan [partij] een omgevingsvergunning verleend voor het verbouwen van een woning op het perceel [locatie 2] te Wassenaar. [partij] heeft een aanvraag om verlening van een omgevingsvergunning ingediend voor onder meer het bouwen van een keukenuitbouw en een overkapping naast de nieuw te bouwen uitbouw. Het college heeft daarvoor een omgevingsvergunning verleend op grond van artikel 2.1, eerste lid, aanhef en onder a en c, en artikel 2.2, eerste lid, aanhef en onder b, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. [appellant] woont op het naastgelegen perceel [locatie 1]. Haar woning is tegen de woning van [partij] aangebouwd. Zij is het niet eens met de verlening van de omgevingsvergunning.
AnnotatorF.C.S. Warendorf
UitspraakECLI:NL:RVS:2023:91
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekJurisprudentie
TitelRaad van State 18-01-2023
CiteertitelM en R 2023/31
SamenvattingCOVRA is (zonder dat er mandaat is verleend) geen bestuursorgaan dat besluiten in de zin van de Awb kan nemen
Samenvatting (Bron)Bij brief van 30 april 2019 heeft de Centrale Organisatie voor Radioactief Afval aan Laka medegedeeld dat zij niet tegemoetkomt aan een door Laka ingediend verzoek om informatie. Deze zaak gaat over een verzoek om informatie op grond van de Wet openbaarheid van bestuur. Laka is een stichting die zich volgens haar statuten ten doel heeft gesteld de natuur en het milieu te beschermen tegen vervuiling in het algemeen en tegen straling, radioactiviteit en kernenergie in het bijzonder. COVRA heeft als enige in Nederland de taak om al het radioactieve afval te verzamelen, te verwerken en op te slaan. Sinds 2002 is COVRA een staatsdeelneming. Alle aandelen zijn in handen van de Nederlandse Staat. De minister van Financiën vervult voor de Staat de rol van aandeelhouder. De minister van Infrastructuur en Waterstaat (hierna: I&W) is verantwoordelijk voor het nationale beleid op het terrein van radioactief afval. De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming houdt toezicht op de Kernenergiewetvergunning van COVRA.
AnnotatorM. Peeters
UitspraakECLI:NL:RVS:2023:184
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekJurisprudentie
TitelHvJ EU 19-01-2023, C-162/21
CiteertitelM en R 2023/32
SamenvattingGewasbeschermingsverordening.
Samenvatting (Bron)Arrest van het Hof (Eerste kamer) van 19 januari 2023.#Pesticide Action Network Europe ASBL e.a. tegen Belgische Staat.#Verzoek van de Raad van State (Belgi?) om een prejudici?le beslissing.#Prejudici?le verwijzing - Milieu - Verordening (EG) nr. 1107/2009 - Op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen - Artikel 53, lid 1 - Noodsituaties op het gebied van gewasbescherming - Afwijking - Werkingssfeer - Met gewasbeschermingsmiddelen behandeld zaaizaad - Neonicotino?den - Werkzame stoffen met hoge risico's voor bijen - Verbod op het op de markt brengen en op toepassingen buitenshuis van zaaizaad dat is behandeld met gewasbeschermingsmiddelen dat dergelijke werkzame stoffen bevat - Uitvoeringsverordening (EU) 2018/784 en uitvoeringsverordening (EU) 2018/785 - Niet-toepasselijkheid van de afwijking - Bescherming van de gezondheid van mens en dier en van het milieu - Voorzorgsbeginsel.#Zaak C-162/21.
AnnotatorE. Broeren
UitspraakECLI:EU:C:2023:30
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekJurisprudentie
TitelHvJ EU 19-01-2023, C-147/21
CiteertitelM en R 2023/33
SamenvattingBiocidenverordening.
Samenvatting (Bron)Arrest van het Hof (Derde kamer) van 19 januari 2023.#Comit? interprofessionnel des huiles essentielles fran?aises (CIHEF) e.a. tegen Ministre de la Transition ?cologique en Premier ministre.#Prejudici?le verwijzing - Onderlinge aanpassing van de wetgevingen - Biociden - Verordening (EU) nr. 528/2012 - Artikel 72 - Vrij verkeer van goederen - Artikel 34 VWEU - Mogelijkheid voor de lidstaten om beperkende maatregelen vast te stellen op het gebied van handelspraktijken en reclame - Verkoopmethoden die buiten de werkingssfeer van artikel 34 VWEU vallen - Rechtvaardiging - Artikel 36 VWEU - Doelstelling van bescherming van de gezondheid van mens en dier en van het milieu - Evenredigheid.#Zaak C-147/21.
AnnotatorE. Broeren
UitspraakECLI:EU:C:2023:31
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekJurisprudentie
TitelRechtbank Oost-Brabant 15-02-2023
CiteertitelM en R 2023/34
SamenvattingOnbenutte ruimte maakt geen onderdeel uit van de referentiesituatie van een natuurvergunning.
Samenvatting (Bron)Deze uitspraak gaat over een natuurvergunning voor het bouwen en het in gebruik nemen van een houtpelletgestookte biomassaverbrandingsinstallatie (BVI) en een hete-oliefornuis bij het bedrijf SABIC te Bergen op Zoom ter vervanging van een WKK. De natuurvergunning wordt vernietigd. De BVI en de huidige installaties van SABIC vormen niet één project in de zin van de Wet natuurbescherming. De uitspraak gaat ook over de bestaande rechten van SABIC in een eerder verleende natuurvergunning uit 2016. SABIC maakt al langere tijd geen volledig gebruik van deze natuurvergunning. De WKK heeft al jarenlang een stikstofemissie van (maximaal) 40.000 kg per jaar. 231.000 kg van de in 2016 vergunde stikstofemissieruimte wordt niet benut. Nu vraagt SABIC een natuurvergunning voor een andere installatie met een veel hogere stikstofemissie van 110.250 kg per jaar en een ammoniakemissie van 3.308 kg per jaar met een beroep op haar bestaande rechten (de natuurvergunning uit 2016). Dit kan volgens de rechtbank niet om de volgende redenen: In de natuurvergunning uit 2016 is de stikstofemissieruimte verkeerd bepaald. Als SABIC de natuurvergunning uit 2016 volledig wil gaan gebruiken, heeft zij een nieuwe omgevingsvergunning nodig. De gevolgen van de stikstofdepositie vanwege SABIC voor de omliggende Natura 2000-gebieden zijn nooit onderzocht. Dat betekent dat niets bekend is over de gevolgen van een feitelijke toename van stikstofdepositie voor de Natura 2000 gebieden door het gebruik van de BVI Het college heeft meerdere mogelijkheden en voldoende aanleiding om de bestaande rechten van SABIC in te perken tot de feitelijke emissies van SABIC. Het college kan dit niet rechtbreien met een verwijzing naar haar stikstofmaatregelen in de Brabantse Ontwikkelingsaanpak Stikstof omdat die niet effectief zijn en omdat het onlogisch is dat anderen maatregelen moeten treffen en SABIC niet. De slotconclusie van de rechtbank is dan ook dat SABIC geen bestaand recht heeft om te vervuilen en dat zij dus niet kan salderen. Een andere uitleg leidt niet tot een oplossing van de stikstofcrisis en zou leiden tot mogelijk ernstige schade aan de Natura 2000-gebieden! Anders is het dweilen met de kraan open en wordt iedere vorm van herstel van de natuur belemmerd door de feitelijke toename met nieuwe stikstofdeposities zonder dat we weten wat de gevolgen zijn.
AnnotatorP. Mendelts
UitspraakECLI:NL:RBOBR:2023:602
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekJurisprudentie
TitelRaad van State 15-02-2023
CiteertitelM en R 2023/35
SamenvattingNuancering toepassing relativiteitsvereiste in zaken over omgevingsrechtelijke besluiten voorbereid met afdeling 3.4 Awb waarbij eenieder een zienswijze kan indienen.
Samenvatting (Bron)Bij besluit van 14 december 2020 heeft de raad van de gemeente Heeze-Leende het bestemmingsplan "Gymzaal de Weibossen" vastgesteld. Het plan maakt het mogelijk dat binnen het sportpark De Weibossen een gymzaal wordt gerealiseerd met een omvang van maximaal 850 m². Deze gymzaal dient ter vervanging van twee elders bestaande gymzalen en zal mede worden gebruikt door twee basisscholen en worden gebouwd aansluitend aan het bestaande gebouw van de handboogvereniging. De gymzaal grenst aan een bestaand P+R-terrein, ten behoeve van een nabijgelegen NS-station. Dit parkeerterrein maakt deel uit van het plan en wordt mede gebruikt ten behoeve van het sportpark.
AnnotatorJ.H.N. Ypinga , M.C. Pakkert
UitspraakECLI:NL:RVS:2023:606
Artikel aanvragenVia Praktizijn
RubriekJurisprudentie
TitelGerechtshof Arnhem-Leeuwarden 16-02-2023
CiteertitelM en R 2023/36
SamenvattingDemonstranten terecht door politie uit pand verwijderd
Samenvatting (Bron)In onderhavige zaak zijn in totaal veertien arresten gewezen met dezelfde inhoud. Om deze reden wordt hiervan één arrest gepubliceerd. Demonstratie door Extinction Rebellion en Christian Climate Action in [naamloze vennootschap]-gebouw in Zeist op 10 november 2021. Verweer strekkende tot niet-ontvankelijkheidverklaring van het openbaar ministerie verworpen. Bewezenverklaring medeplegen van lokaalvredebreuk. Gelet op de schending van de artikelen 10 en 11 van het EVRM is het hof van oordeel dat gelet op artikel 94 van de Grondwet de ten laste gelegde strafbepaling in het onderhavige geval buiten toepassing dient te blijven. Het hof ontslaat verdachte gelet hierop van alle rechtsvervolging.
AnnotatorB. Arentz
UitspraakECLI:NL:GHARL:2023:1359
Artikel aanvragenVia Praktizijn