Om het recht toegankelijk te maken voor de burger, moet de civiele rechter niet ontlast worden, maar juist meer belast. Die stelling verdedigt Ruth de Bock, advocaat-generaal bij de Hoge Raad.

Partijen moeten vóórdat zij een civiele procedure starten alle relevante informatie over hun geschil verzamelen. Daardoor kunnen zij direct bij aanvang van de procedure hun bewijsmateriaal voorleggen aan de rechter, die dan sneller een beslissing kan nemen. Dat adviseerde de expertgroep Hammerstein ter verbetering van het bewijsrecht in civiele procedures. Is dit haalbaar?

Het is geoorloofd dat advocaten die met succes tegen een overheidsbesluit procederen minder honorarium ontvangen dan advocaten die er een potje van maken. Dat is de praktische consequentie van uitspraken van de Centrale Raad van Beroep.

De vereenvoudiging van het stelsel van griffierechten heeft onbedoelde gevolgen. De operatie zorgde bijvoorbeeld weliswaar voor minder handelszaken in eerste aanleg, maar in hoger beroep nam het aantal zaken juist met 28 procent toe, omdat dit goedkoper werd.

Per 1 juli worden diverse wetswijzigingen van kracht, waaronder de verlaging van de minimumloonleeftijd van 23 naar 22 jaar, ingrijpende nieuwe arbo-regels en een verplichte alcohol- en drugstest voor geweldplegers.

De Hoge Raad kiest voor het behandelen van zaken die van belang zijn voor de rechtsontwikkeling en rechtseenheid en is terughoudender met zaken waarin men geen constructieve rol kan spelen, zo blijkt uit het jaarverslag. De Hoge Raad is voorts blij met de mogelijkheid principiële vragen te kunnen gaan stellen aan het EHRM over de uitleg van het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens.

In 2006 werd al een oproep gedaan om álle rechterlijke uitspraken geanonimiseerd openbaar te maken. Ruim 10 jaar later zit daar nog altijd geen schot in. Hoogleraar en advocaat Tom Barkhuysen doet in het Nederlands Juristenblad een duit in het zakje: het moet afgelopen zijn met de uiterst geringe selectie van uitspraken door de rechtspraak zelf. Pas dan kunnen big data-tools losgelaten worden op het corpus van de Nederlandse rechtspraak.