In 2010 hebben de vier hoogste rechtelijke colleges (de Raad van State, de Centrale Raad van Beroep, het College van Beroep voor het bedrijfsleven en de Hoge Raad) afgesproken de rechtseenheid in het bestuursrecht actief te zullen bevorderen. In dit overzicht licht de commissie de door haar in 2020 verrichtte werkzaamheden toe. In het verslagjaar boog de commissie zich onder meer over de effecten van coronamaatregelen op de behandeling van rechtszaken en over vragen over verzending en ontvangst van besluiten en beroepsschriften per post.

De Hoge Raad verschafte voor het eerst meer inzicht in de relevante gezichtspunten bij het bepalen van de hoogte van de billijke vergoeding wegens moeizaam verlopen ontslag met zijn baanbrekende New Hairstyle I-beschikking in 2017. Inmiddels heeft de Hoge Raad nog een aantal uitspraken gewezen. In deze bijdrage worden drie van die uitspraken besproken: de ServiceNow-beschikking (2018), de Blue Circle-beschikking (2020) en de New Hairstyle II-beschikking (2020).

Deze wet voorziet in een grondslag voor het tijdelijk instellen van een avondklok ter bestrijding van de uitbraak van het coronavirus. Aanleiding is de uitspraak van de voorzieningenrechter in de Rechtbank Den Haag van 16 februari 2021, waarin werd geoordeeld dat de Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag (die eerder de wettelijke grondslag vormde voor de avondklok) onjuist is ingezet.

De Nederlandse rechter heeft in drie zaken onvoldoende gemotiveerd waarom voorlopige hechtenis van een verdachte nodig was. Dat is in strijd met mensenrechten, zo oordeelde het Europese Hof voor de Rechten van de Mens op 9 februari 2021.
De uitspraken hebben grote gevolgen voor de strafrechtspraktijk. Strafrechters dienen in detail duidelijk te gaan maken dat zij alle individuele omstandigheden van de zaak en de achtergrond van de verdachte zorgvuldig hebben meegewogen. Dat moet gedaan worden in het schriftelijke besluit tot voorlopige hechtenis, zowel bij het opleggen als bij het verlengen ervan. Naarmate de voorlopige hechtenis langer duurt, is meer onderbouwing nodig.

Is 5G schadelijk? En werkt de PCR-test voor corona wel? De afgelopen periode zijn er spraakmakende procedures gevoerd waarin de rechter, min of meer, is gevraagd te bepalen of wetenschappers het bij het rechte eind hebben. Dergelijke procedures roepen de vraag op hoe de rechter zich dient te verhouden tot 'de wetenschap'. Wanneer kan hij overgaan tot een inhoudelijke beoordeling van de juistheid van wetenschappelijke kennis en inzichten en wanneer moet hij dat vermijden?

De coronacrisis lijkt geen vat te hebben op de omvang van de 50 grootste advocatenkantoren. Sterker nog: 22 kantoren groeiden met 6 procent of meer. Er waren 4.666 advocaten werkzaam bij de top 50-kantoren per 1 januari 2021; ruim een kwart (26 procent) van het totaal aantal advocaten in Nederland (17.951).