Gemeenten krijgen onder de Omgevingswet meer ruimte om bouwwerken vergunningvrij te maken, maar óók om vergunningen te gaan eisen voor bouwwerken die op dit moment vergunningvrij zijn. Het gaat daarbij om vlaggenmasten, nutsgebouwtjes, dakkapellen, zonnepanelen en wat dies meer zij.
Het vergunningvrij bouwen is tot op heden generiek geregeld in het Besluit Omgevingsrecht – bijlage II. Dat besluit verdwijnt. In het nieuwe stelsel wordt een deel van het vergunningvrij bouwen opgenomen in het Besluit Bouwwerken Leefomgeving.