In haar eindrapport formuleerde de Staatscommissie parlementair stelsel in 2018 de zogeheten 'escalatieladder'. Op deze ladder staan de maatregelen die, oplopend in sterkte, genomen kunnen worden tegen politieke partijen die zich keren tegen de grondslagen van de democratische rechtsstaat. Het betreft achtereenvolgens:
(1) het strafrechtelijk vervolgen van partijleden;
(2) het nemen van bestuurlijke maatregelen tegen de partij (concreter: subsidieontzegging en zendtijdontneming), en
(3) het opleggen van een partijverbod — als ultimum remedium.
De praktische relevantie van deze maatregelen is — gelukkig — beperkt: zij worden in de praktijk niet of nauwelijks ingezet. Dat neemt niet weg dat het van belang is om de gereedschapskist op orde te hebben.