In de Omgevingswet, maar ook in de Invoeringswet, de Omgevingsregeling en het Omgevingsbesluit wordt participatie specifiek beschreven en in de Memorie van Toelichting op de Omgevingswet komt het woord 'participatie' maar liefst 81 keer voor. Participatie is er in drie vormen:
• Kennisgeving: het bevoegd gezag beschrijft wie worden betrokken, waarover en wanneer;
• Motiveringsplicht: het bevoegd gezag geeft bij het besluit aan hoe burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en bestuursorganen zijn betrokken; en
• Aanvraagvereiste: de initiatiefnemer moet aangeven of, en zo ja hoe, hij participatie heeft vormgegeven.