Hoge Raad 09-02-2021, 19/05471


ECLIECLI:NL:HR:2021:202
Meer over deze zaak:
★★★
CiteertitelRNL2021-570718
Datum09-02-2021
InhoudsindicatieCassatie in belang der wet. Biometrisch ontgrendelen van inbeslaggenomen smartphone van verdachte om t.b.v. opsporingsonderzoek toegang te krijgen tot inhoud daarvan d.m.v. uitoefenen dwang door verdachte te boeien en zijn duim op vingerafdrukscanner van smartphone te plaatsen. Rb heeft geoordeeld dat verkrijgen van toegang tot smartphone aldus op rechtmatige wijze heeft plaatsgevonden. 1. Vormt samenstel van o.m. art. 94, 95 en 96 Sv voldoende wettelijke grondslag voor het zich toegang verschaffen tot inbeslaggenomen voorwerp door dit tegen de wil van verdachte met gebruikmaking van diens vingerafdruk biometrisch te ontgrendelen? 2. Levert onder dwang gebruikmaken van vingerafdruk van verdachte ter ontgrendeling van bij hem in gebruik zijnde smartphone met het oog op bewijsgaring inbreuk op het o.m. in art. 6 EVRM vervatte nemo tenetur-beginsel op? Ad 1. HR herhaalt relevante overwegingen uit ECLI:NL:HR:1994:AD2076 en ECLI:NL:HR:2017:584 m.b.t. wettelijke grondslag onderzoek t.b.v. waarheidsvinding aan inbeslaggenomen voorwerpen, waaronder smartphones. Voorts is van belang dat uitoefening van dwangmiddel van inbeslagneming kan inhouden dat desnoods met toepassing van proportioneel geweld handelingen worden verricht die strekken tot het in de zin van art. 134.1 Sv onder zich nemen of gaan houden van voorwerpen t.b.v. strafvordering (vgl. ECLI:NL:HR:2004:AO5819). Datzelfde heeft te gelden voor handelingen die strekken tot verkrijgen van toegang tot inhoud van die voorwerpen teneinde daaraan onderzoek te doen. Oordeel rb dat samenstel van bepalingen waarop bevoegdheid tot inbeslagneming is gebaseerd een wettelijke grondslag biedt voor het zich toegang verschaffen tot inbeslaggenomen smartphone van verdachte door die tegen zijn wil met gebruikmaking van zijn vingerafdruk biometrisch te ontgrendelen getuigt niet van een onjuiste rechtsopvatting. Ad 2. HR herhaalt relevante overwegingen uit ECLI:NL:HR:2011:BP6144 m.b.t. beoordeling vraag of in strafrechtelijke procedure nemo teneturbeginsel is geschonden en verwijst naar in dit verband in EHRM Jalloh/Duitsland benoemde factoren en overwegingen m.b.t. nemo teneturbeginsel en uitoefenen van fysieke dwang bij verkrijging van (wilsonafhankelijk) bewijs in strafzaken. Rb heeft vastgesteld dat onder verdachte smartphone in beslag is genomen en dat teneinde smartphone biometrisch te ontgrendelen verdachte tegen zijn wil is geboeid en zijn duim op vingerafdrukscanner is geplaatst. Op deze wijze is vingerafdruk van verdachte gebruikt om gegevens die op dat moment al in smartphone waren vastgelegd, voor bewijs van strafbare feit waarvan hij werd verdacht veilig te stellen. Rb heeft in de kern geoordeeld dat op deze wijze toepassen van zeer geringe mate van fysieke dwang met als doel het d.m.v. vingerafdruk van verdachte biometrisch ontgrendelen van smartphone geen inbreuk op door art. 6 EVRM gewaarborgde nemo tenetur-beginsel oplevert. Daarin ligt tevens besloten dat ondergaan van deze fysieke dwang slechts geringe inbreuk op lichamelijke integriteit van verdachte opleverde. Dit oordeel getuigt niet van een onjuiste rechtsopvatting en is niet onbegrijpelijk. Volgt verwerping.
Recht.nl artikelConclusie AG over ontgrendelen van smartphones en het nemo tenetur-beginsel (19-10-2020)
In deze vordering tot cassatie in het belang der wet gaat het om het biometrisch ontgrendelen van een smartphone van een verdachte tegen diens wil, teneinde met het oog op de opsporing toegang te krijgen tot de inhoud van die telefoon.
> Conclusie AG over ontgrendelen smartphone & nemo tenetur-beginsel (Bijzonderstrafrecht.nl)
Recht.nl artikelPolitie mag in beslag genomen smartphone onder dwang ontgrendelen met vinger verdachte (11-02-2021)
Het gaat in deze zaak om de biometrische ontgrendeling van een inbeslaggenomen smartphone van een verdachte om ten behoeve van het opsporingsonderzoek toegang te krijgen tot de inhoud daarvan. Daarbij is op de aangehouden verdachte dwang uitgeoefend door hem te boeien en zijn duim op de vingerafdrukscanner van zijn telefoon te plaatsen. De Hoge Raad oordeelt dat het op die wijze verkrijgen van toegang tot de gegevensdrager op rechtmatige wijze heeft plaatsgevonden.
> Politie mag in beslag genomen smartphone ontgrendelen met vinger verdachte (Bijzonderstrafrecht.nl)
> Smartphone ontgrendelen met duim verdachte is toegestaan (Privacy-web.nl)
> Gedwongen ontgrendelen van een smartphone toegestaan (ITenRecht.nl)
TijdschriftartikelHoge Raad 09-02-2021 (met noot)
P.C. Verloop
SR 2021/38
Cassatie in belang der wet. Biometrisch ontgrendelen van in beslag genomen smartphone van verdachte om ten behoeve van opsporingsonderzoek toegang te krijgen tot inhoud daarvan door middel van uitoefenen dwang door verdachte te boeien en zijn duim op vingerafdrukscanner van smartphone te plaatsen.
TijdschriftartikelHoge Raad 09-02-2021
NJB 2021/588
Onder dwang gebruik maken van vingerafdruk. Verwijzing naar EHRM 11 juli 2006, nr. 54810/00 (Jalloh/Duitsland).
TijdschriftartikelHoge Raad 09-02-2021
RvdW 2021/218
Cassatie in het belang der wet. Bewwijsgaring. Smartphone.
TijdschriftartikelHoge Raad 09-02-2021
Computerrecht 2021/63
Biometrisch ontgrendelen van inbeslaggenomen smartphone van verdachte om t.b.v. opsporingsonderzoek toegang te krijgen tot inhoud daarvan d.m.v. uitoefenen dwang door verdachte te boeien en zijn duim op vingerafdrukscanner van smartphone te plaatsen.
TijdschriftartikelHoge Raad 09-02-2021 (met noot)
J.M. Reijntjes
NJ 2021/120
Cassatie in het belang der wet. Bewijsgaring.
TijdschriftartikelGezichtsherkenning als lakmoesproef voor biometrisch ontgrendelen van elektronische gegevens
D. van Toor, P. Reumer, T. den Os
Computerrecht 2022/139
In 2021 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de verdachte mag worden verplicht een vergrendelde gegevensdrager te ontgrendelen, mits de biometrische ontgrendeling met geringe fysieke dwang kan worden afgedwongen. De Hoge Raad geeft echter niet aan wat onder biometrie moet worden verstaan. In deze bijdrage wordt nader ingegaan op het begrip biometrie en in hoeverre gezichtsherkenning in overeenstemming met het nemo-teneturbeginsel tegen de verdachte kan worden gebruikt.
Gerelateerd ECLI:NL:HR:2017:584, Onderzoek smartphone ★★★★★
Gerelateerd ECLI:NL:HR:1994:AD2076 ★★★★★
Gerelateerd ECLI:NL:HR:2011:BP6144 ★★★
Gerelateerd ECLI:NL:HR:2004:AO5819, Geweld bij inbeslagneming ★★★
Gerelateerd ECLI:NL:PHR:2020:927 ★★★
Gerelateerd ECLI:NL:GHDHA:2023:324 ★★
Gerelateerd ECLI:NL:PHR:2023:676
Gerelateerd ECLI:NL:RBROT:2021:7807
Gerelateerd ECLI:NL:RBAMS:2021:749
Gerelateerd ECLI:NL:RBAMS:2021:748
Gerelateerd ECLI:NL:GHSHE:2021:4093